Niet alle overheidsinformatie is openbaar. De Woo kent verschillende weigeringsgronden waarmee de overheid openbaarmaking kan weigeren.
Absolute weigeringsgronden
Bij absolute weigeringsgronden moet de overheid openbaarmaking weigeren:
- Veiligheid van de staat
- Vertrouwelijk aan de overheid verstrekte bedrijfsgegevens
- Bijzondere persoonsgegevens (gezondheid, religie, etc.)
Relatieve weigeringsgronden
Bij relatieve weigeringsgronden weegt de overheid het belang van openbaarheid af tegen andere belangen:
| Weigeringsgrond | Voorbeeld |
|---|
| Economische belangen | Concurrentiegevoelige informatie |
| Opsporing strafbare feiten | Lopend onderzoek |
| Inspectie en controle | Methoden van toezicht |
| Persoonlijke levenssfeer | Privégegevens ambtenaren |
| Eerbiediging persoonlijke beleidsopvattingen | Interne adviezen |
Gedeeltelijke weigering
Vaak wordt een deel van de informatie wel verstrekt, met weglakking van:
- Namen en contactgegevens
- Bedrijfsvertrouwelijke passages
- Persoonlijke beleidsopvattingen
Bezwaar tegen weigering
Bij (gedeeltelijke) weigering kun je bezwaar maken:
- Binnen 6 weken na het besluit
- Aanvoeren dat de weigeringsgrond niet van toepassing is
- Aanvoeren dat het belang van openbaarheid zwaarder weegt
Veelgestelde vragen
Mag de overheid zeggen dat documenten niet bestaan?
Ja, als de documenten niet bestaan hoeft de overheid ze niet te maken. De overheid moet wel zoeken naar de gevraagde informatie.
Wat zijn 'persoonlijke beleidsopvattingen'?
Dit zijn meningen en adviezen van ambtenaren in interne stukken. Deze worden vaak niet openbaar gemaakt om vrije gedachtewisseling mogelijk te maken.
Kan ik later alsnog de informatie krijgen?
Soms wel. Na verloop van tijd kan het belang van geheimhouding wegvallen.
## Veelgestelde vragen
**Wanneer mag de overheid mijn Woo-verzoek weigeren?**
De overheid mag je verzoek weigeren bij absolute weigeringsgronden (zoals staatsveiligheid of bijzondere persoonsgegevens) of relatieve gronden (zoals economische belangen of lopende onderzoeken). Bij relatieve gronden weegt de overheid het belang van openbaarheid af tegen andere belangen. Je kunt bezwaar maken als je vindt dat de weigering onterecht is.
**Wat kan ik doen als mijn Woo-verzoek wordt geweigerd?**
Je kunt binnen 6 weken bezwaar maken tegen de weigering. Leg uit waarom de weigeringsgrond niet van toepassing is of waarom het belang van openbaarheid zwaarder weegt. De overheid moet je bezwaar opnieuw beoordelen. Als je het niet eens bent met de uitkomst, kun je naar de rechter stappen.
**Krijg ik altijd een deel van de informatie als mijn verzoek wordt geweigerd?**
Niet altijd, maar vaak wel. De overheid kan gedeeltelijk openbaarmaken door bijvoorbeeld namen, bedrijfsgevoelige informatie of persoonlijke beleidsopvattingen weg te lakken. Dit heet gedeeltelijke weigering. Vraag altijd om een gemotiveerde beslissing als je niet tevreden bent met de verstrekte informatie.
**Hoe lang duurt het voordat ik antwoord krijg op mijn Woo-verzoek?**
De overheid moet binnen 4 weken reageren op je verzoek, met mogelijkheid tot verlenging met nog eens 4 weken bij complexe verzoeken. Bij weigering of gedeeltelijke openbaarmaking moet de beslissing goed gemotiveerd zijn. Check altijd de termijn in de Woo of de website van de betreffende overheidsinstantie.
**Wat zijn voorbeelden van informatie die nooit openbaar wordt gemaakt?**
Informatie die de veiligheid van de staat in gevaar brengt, vertrouwelijke bedrijfsgegevens en bijzondere persoonsgegevens (zoals medische gegevens of religieuze overtuigingen) worden nooit openbaar gemaakt. Dit zijn absolute weigeringsgronden. De overheid mag hier geen uitzonderingen op maken.
**Kan ik een Woo-verzoek indienen voor informatie over een lopend onderzoek?**
Ja, maar de kans is groot dat je verzoek wordt geweigerd. De overheid kan openbaarmaking weigeren als dit de opsporing van strafbare feiten belemmert. Dit is een relatieve weigeringsgrond. Na afloop van het onderzoek kan de informatie vaak wel worden verstrekt.
**Wat gebeurt er als de overheid zegt dat de gevraagde documenten niet bestaan?**
De overheid hoeft geen documenten te maken als deze niet bestaan, maar moet wel aantonen dat er serieus naar de gevraagde informatie is gezocht. Je kunt vragen om een onderbouwing van de zoektocht. Als je twijfelt aan de juistheid, kun je bezwaar maken of een klacht indienen bij de Nationale Ombudsman.
### TL;DR
De Woo kent absolute en relatieve weigeringsgronden voor het niet-openbaar maken van overheidsinformatie. Bij weigering kun je bezwaar maken binnen 6 weken. Vaak wordt informatie gedeeltelijk verstrekt, met weglakking van gevoelige gegevens. De overheid moet altijd een gemotiveerde beslissing geven.
### Key Takeaways
- Absolute weigeringsgronden (zoals staatsveiligheid) laten geen uitzonderingen toe – de overheid moet weigeren.
- Bij relatieve weigeringsgronden (zoals economische belangen) weegt de overheid het belang van openbaarheid af tegen andere belangen.
- Je kunt binnen 6 weken bezwaar maken tegen een weigering of gedeeltelijke openbaarmaking.
- De overheid moet binnen 4 weken (plus eventueel 4 weken verlenging) reageren op je Woo-verzoek.
- Informatie kan later alsnog openbaar worden als het belang van geheimhouding is vervallen.