Voogdij is het gezag over een minderjarig kind dat wordt uitgeoefend door een ander dan de ouders. Dit kan nodig zijn als beide ouders zijn overleden of als het ouderlijk gezag is beëindigd.
Wanneer voogdij?
Voogdij ontstaat wanneer:
- Beide ouders zijn overleden
- Het ouderlijk gezag van beide ouders is beëindigd
- De enige gezaghebbende ouder overlijdt of gezag verliest
- Ouders gezamenlijk een voogd aanwijzen (testamentaire voogdij)
Soorten voogdij
| Type | Kenmerken |
|---|
| Testamentaire voogdij | Door ouders aangewezen in testament |
| Datieve voogdij | Door rechter benoemd |
| Voogdij gecertificeerde instelling | Jeugdbeschermingsorganisatie als voogd |
Testamentaire voogdij
Ouders kunnen in hun testament een voogd aanwijzen voor het geval zij beiden overlijden. Dit geeft zekerheid dat iemand van uw keuze het gezag krijgt.
- Vastleggen via notarieel testament
- Of via griffie van de rechtbank (gezagsregister)
- Benoem ook een reserve-voogd
Taken van de voogd
De voogd heeft dezelfde taken en bevoegdheden als een ouder met gezag:
- Verzorging en opvoeding van het kind
- Wettelijke vertegenwoordiging
- Beheer van het vermogen van het kind
- Belangrijke beslissingen nemen
Toezicht op voogd
De rechter houdt toezicht op de voogd, met name bij vermogensbeheer. De voogd moet:
- Een boedelbeschrijving opmaken
- Periodiek rekening en verantwoording afleggen
- Voor bepaalde handelingen machtiging van de rechter vragen
Wat als ik geen voogd heb aangewezen en overlijd?
Dan benoemt de rechter een voogd. Dit kan een familielid zijn of de gecertificeerde instelling (jeugdbescherming). De rechter kijkt naar wat in het belang van het kind is.
Kan de voogd alimentatie ontvangen?
Het kind behoudt recht op kinderalimentatie van de nog levende ouder. De voogd int dit namens het kind. Ook kan er een aanspraak zijn op een wezenuitkering of erfenis.
Kan ik als voogd worden ontslagen?
Ja, de rechter kan een voogd ontslaan bij wangedrag of verwaarlozing van de voogdijtaak. Ook kan de voogd zelf ontslag vragen. De rechter benoemt dan een nieuwe voogd.
## Veelgestelde vragen
**Hoe kan ik een voogd aanwijzen voor mijn kind als ik kom te overlijden?**
U kunt een voogd aanwijzen via een notarieel testament of bij de griffie van de rechtbank (gezagsregister). Het is verstandig om zowel een hoofdvoogd als een reservevoogd te benoemen. Zorg dat de voogd op de hoogte is en akkoord gaat. Een testament biedt de meeste zekerheid dat uw wensen worden nageleefd. Laat het testament regelmatig controleren om er zeker van te zijn dat het nog actueel is.
**Wat gebeurt er als ik geen voogd heb aangewezen en beide ouders komen te overlijden?**
Als er geen testamentaire voogd is aangewezen, benoemt de rechter een voogd. Dit kan een familielid zijn, zoals een oom, tante of grootouder, of een gecertificeerde instelling (jeugdbescherming). De rechter beslist op basis van wat het beste is voor het kind. Het is daarom belangrijk om zelf een voogd aan te wijzen om onzekerheid te voorkomen.
**Wat zijn de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van een voogd?**
Een voogd heeft dezelfde taken als een ouder met gezag: verzorging en opvoeding, wettelijke vertegenwoordiging, beheer van het vermogen van het kind en het nemen van belangrijke beslissingen. Daarnaast moet de voogd een boedelbeschrijving opmaken, periodiek rekening en verantwoording afleggen aan de rechter en voor bepaalde handelingen toestemming vragen aan de rechter.
**Kan een voogd worden ontslagen en hoe werkt dat?**
Ja, een voogd kan door de rechter worden ontslagen bij wangedrag, verwaarlozing van de voogdijtaak of als de voogd zelf ontslag vraagt. De rechter benoemt dan een nieuwe voogd. Het kind of een belanghebbende kan een verzoek tot ontslag indienen bij de rechtbank. De rechter beoordeelt of het ontslag in het belang van het kind is.
**Heeft mijn kind recht op alimentatie als ik kom te overlijden en een voogd wordt benoemd?**
Ja, het kind behoudt recht op kinderalimentatie van de nog levende ouder. De voogd int deze alimentatie namens het kind. Daarnaast kan het kind aanspraak maken op een wezenuitkering via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) of op een eventuele erfenis. De voogd beheert dit vermogen en moet hierover verantwoording afleggen aan de rechter.
**Wat is het verschil tussen testamentaire voogdij en datieve voogdij?**
Testamentaire voogdij wordt door de ouders zelf aangewezen in een testament, terwijl datieve voogdij door de rechter wordt benoemd als er geen testamentaire voogd is. Testamentaire voogdij geeft ouders de mogelijkheid om zelf te bepalen wie het gezag over hun kind krijgt. Bij datieve voogdij beslist de rechter, vaak in overleg met familie of een jeugdbeschermingsorganisatie.
**Moet een voogd verantwoording afleggen over het beheer van het vermogen van het kind?**
Ja, een voogd moet verantwoording afleggen aan de rechter over het beheer van het vermogen van het kind. Dit omvat het opmaken van een boedelbeschrijving bij aanvang van de voogdij, het periodiek indienen van een financieel verslag en het vragen van toestemming voor bepaalde financiële handelingen. Dit toezicht zorgt ervoor dat het vermogen van het kind goed wordt beheerd.
### TL;DR
Voogdij is het gezag over een minderjarig kind dat wordt uitgeoefend door iemand anders dan de ouders, bijvoorbeeld na overlijden of beëindiging van het ouderlijk gezag. Ouders kunnen zelf een voogd aanwijzen via een testament, anders benoemt de rechter een voogd. De voogd heeft dezelfde taken als een ouder en moet verantwoording afleggen aan de rechter.
### Key Takeaways
- Voogdij ontstaat als beide ouders overlijden of het ouderlijk gezag verliezen.
- Ouders kunnen via een testament een voogd aanwijzen (testamentaire voogdij).
- De rechter benoemt een voogd (datieve voogdij) als er geen testamentaire voogd is aangewezen.
- Een voogd heeft dezelfde taken en verantwoordelijkheden als een ouder met gezag en moet verantwoording afleggen aan de rechter.
- Het kind behoudt recht op alimentatie en eventuele wezenuitkeringen, die door de voogd worden beheerd.