Een samenlevingscontract is een overeenkomst tussen partners die samenwonen maar niet trouwen. Je legt afspraken vast over geld, woning en wat er gebeurt als je uit elkaar gaat.
Wat is een samenlevingscontract?
Een samenlevingscontract is een notariële of onderhandse akte waarin samenwonende partners afspraken maken over:
- Eigendom van bezittingen
- Verdeling van kosten
- Wat er gebeurt bij uit elkaar gaan
- Pensioenafspraken
Waarom een samenlevingscontract?
| Voordeel | Toelichting |
|---|
| Duidelijkheid | Helder wie wat betaalt en bezit |
| Bescherming | Afspraken bij uit elkaar gaan |
| Partnerpensioen | Nodig voor nabestaandenpensioen |
| Erfrecht | Mogelijkheid tot verblijvingsbeding |
| Belasting | Fiscaal partnerschap mogelijk |
Notarieel of onderhands?
- Onderhands: zelf opgesteld, gratis, maar minder rechtskracht
- Notarieel: bij notaris, kosten € 300-500, meer rechtskracht en nodig voor sommige regelingen
Wat regel je in een samenlevingscontract?
- Verdeling kosten huishouding
- Eigendom van inboedel en bezittingen
- Afspraken over de woning
- Verblijvingsbeding (wie krijgt de woning bij overlijden)
- Partnerpensioen
- Wat er gebeurt bij beëindiging relatie
Veelgestelde vragen
Is een samenlevingscontract verplicht?
Nee, maar zonder contract heb je weinig rechten. De wet regelt bijna niets voor samenwoners.
Hebben samenwoners recht op alimentatie?
Nee, tenzij je dit in het samenlevingscontract hebt afgesproken. Dit heet een alimentatiebeding.
Wat als we uit elkaar gaan zonder contract?
Dan geldt: wat van jou is blijft van jou. Gezamenlijke spullen worden verdeeld, maar dit kan tot conflicten leiden.
## Veelgestelde vragen
**Moet een samenlevingscontract altijd bij de notaris worden opgesteld?**
Nee, een samenlevingscontract kan ook onderhands (zonder notaris) worden opgesteld. Dit is gratis en eenvoudig, maar biedt minder rechtsbescherming. Een notarieel contract (€300-500) is wel nodig voor zaken als partnerpensioen, erfrecht en een verblijvingsbeding. Het geeft meer zekerheid bij conflicten en is vaak vereist voor officiële regelingen.
**Wat gebeurt er met onze gezamenlijke woning als we uit elkaar gaan zonder contract?**
Zonder samenlevingscontract geldt: de woning blijft van degene op wiens naam deze staat. Als jullie beiden eigenaar zijn, moet de woning worden verkocht of overgenomen. Dit kan tot ingewikkelde situaties leiden, vooral als één partner meer heeft geïnvesteerd. Met een contract kun je duidelijke afspraken maken over de verdeling.
**Kunnen we in een samenlevingscontract afspraken maken over alimentatie?**
Ja, dit kan via een zogenaamd alimentatiebeding. Hierin spreek je af of en hoeveel alimentatie er betaald wordt bij een scheiding. Zonder zo’n beding hebben samenwoners geen recht op alimentatie, in tegenstelling tot gehuwden of geregistreerde partners. Dit is vooral belangrijk als één partner financieel afhankelijk is van de ander.
**Hoe werkt een verblijvingsbeding in een samenlevingscontract?**
Een verblijvingsbeding zorgt ervoor dat de langstlevende partner de gezamenlijke woning en/of inboedel krijgt bij overlijden. Dit voorkomt dat de woning naar de erfgenamen van de overledene gaat. Het beding is alleen geldig als het in een notarieel samenlevingscontract staat en vaak gekoppeld is aan een testament.
**Kunnen we later nog wijzigingen aanbrengen in ons samenlevingscontract?**
Ja, een samenlevingscontract kan altijd worden gewijzigd. Dit doe je door een aanvullende akte op te stellen, bij voorkeur bij dezelfde notaris als het originele contract. Zowel onderhandse als notariële contracten kunnen worden aangepast, maar voor belangrijke wijzigingen (zoals partnerpensioen) is een notariële akte vaak verplicht.
**Wat is het verschil tussen een samenlevingscontract en geregistreerd partnerschap?**
Een geregistreerd partnerschap is een officiële burgerlijke status met wettelijke rechten en plichten, vergelijkbaar met een huwelijk. Een samenlevingscontract is een privéovereenkomst zonder wettelijke status, maar biedt wel maatwerk. Voor partnerpensioen en erfrecht gelden bij een geregistreerd partnerschap automatisch regels, terwijl dit bij een contract apart moet worden geregeld.
**Hoe lang blijft een samenlevingscontract geldig?**
Een samenlevingscontract blijft geldig zolang jullie samenwonen en de relatie voortduurt. Het eindigt automatisch bij een officiële scheiding (bij geregistreerd partnerschap/huwelijk) of als jullie uit elkaar gaan. Je kunt ook een einddatum of opzegtermijn afspreken in het contract. Voor zekerheid is het verstandig om het contract te herzien bij grote levensgebeurtenissen, zoals de aankoop van een huis.
### TL;DR
Een samenlevingscontract biedt duidelijkheid en bescherming voor samenwonende partners, maar is niet verplicht. Het regelt zaken als kostenverdeling, eigendom en afspraken bij scheiding of overlijden. Een notarieel contract is duurder maar biedt meer rechtszekerheid, vooral voor partnerpensioen en erfrecht. Zonder contract gelden nauwelijks wettelijke rechten voor samenwoners.
### Key Takeaways
- Een samenlevingscontract is niet verplicht, maar wel aan te raden voor financiële en juridische zekerheid.
- Met een notarieel contract kun je zaken als partnerpensioen, erfrecht en een verblijvingsbeding regelen – een onderhands contract biedt minder bescherming.
- Zonder contract hebben samenwoners bij scheiding geen recht op alimentatie, tenzij dit expliciet is afgesproken.
- Een verblijvingsbeding in een notarieel contract zorgt ervoor dat de langstlevende partner de woning kan overnemen bij overlijden.
- Het contract kan altijd worden gewijzigd, maar belangrijke aanpassingen (zoals partnerpensioen) vereisen vaak een notariële akte.