Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Planschade

Planschade is schade door wijziging van het bestemmingsplan. Lees hoe je een tegemoetkoming aanvraagt.

5 min leestijd

Planschade is schade die je lijdt door een wijziging van het bestemmingsplan. Je kunt een tegemoetkoming aanvragen bij de gemeente.

Wat is planschade?

Planschade ontstaat als een bestemmingsplanwijziging leidt tot:

  • Waardevermindering van je woning of grond
  • Inkomensderving (bijvoorbeeld agrariërs)

Voorbeelden

OorzaakGevolg
Woningbouw naast je huisVerlies uitzicht, privacy
Bedrijventerrein in de buurtOverlast, waardedaling
Wijziging bestemming je grondMinder gebruiksmogelijkheden
Infrastructuur (weg, spoor)Geluidhinder, waardedaling

Aanvragen

  1. Dien een aanvraag in bij de gemeente
  2. Betaal het drempelbedrag (vaak € 300)
  3. Een deskundige beoordeelt je aanvraag
  4. De gemeente neemt een besluit

Voorwaarden voor tegemoetkoming

  • Schade moet boven het normale maatschappelijke risico liggen
  • Schade mag niet voorzienbaar zijn geweest (risicoaanvaarding)
  • Schade is niet anderszins verzekerd of vergoed

Normaal maatschappelijk risico

Een deel van de schade is voor eigen rekening:

  • Wettelijk minimum: 2% van de waarde onroerende zaak
  • Bij indirecte planschade soms 4% of meer

Veelgestelde vragen

Krijg ik het drempelbedrag terug?

Ja, als je aanvraag (gedeeltelijk) wordt toegewezen krijg je het drempelbedrag terug.

Hoe lang heb ik om planschade aan te vragen?

Binnen 5 jaar na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan.

Wat als ik het niet eens ben met het besluit?

Je kunt bezwaar maken en daarna in beroep bij de rechtbank.

## Veelgestelde vragen **Hoe weet ik of mijn schade onder planschade valt?** Planschade ontstaat door een wijziging in het bestemmingsplan die direct of indirect jouw eigendom raakt. Denk aan waardevermindering van je woning of grond, inkomensverlies (bijv. als agrariër) of overlast door nieuwe bouwplannen. Controleer of de schade het gevolg is van een officiële bestemmingsplanwijziging en niet van algemene marktontwikkelingen. Twijfel je? Vraag dan een voorlopig oordeel aan bij de gemeente of raadpleeg een juridisch adviseur gespecialiseerd in planschade. **Wat moet ik doen als de gemeente mijn planschade-aanvraag afwijst?** Als je aanvraag wordt afgewezen, ontvang je een schriftelijk besluit met redenen. Je hebt dan zes weken de tijd om bezwaar te maken bij de gemeente. Volg hiervoor de instructies in het besluit. Ben je het niet eens met de uitkomst van het bezwaar? Dan kun je binnen zes weken in beroep gaan bij de rechtbank. Zorg voor een goede onderbouwing, bij voorkeur met een taxatierapport of juridisch advies. Het drempelbedrag krijg je pas terug als je (gedeeltelijk) in het gelijk wordt gesteld. **Hoe wordt de hoogte van de planschadevergoeding bepaald?** De vergoeding wordt berekend door een onafhankelijke deskundige, vaak een taxateur. Deze vergelijkt de waarde van je woning of grond vóór en na de bestemmingsplanwijziging. Hierbij wordt rekening gehouden met het normale maatschappelijke risico (minimaal 2% van de waarde). Alleen de schade boven dit percentage komt voor vergoeding in aanmerking. Bij indirecte schade (bijv. overlast) kan dit percentage hoger liggen. De gemeente baseert haar besluit op dit rapport. **Kan ik planschade claimen voor overlast door een nieuw bedrijventerrein?** Ja, dat kan, maar alleen als de overlast het directe gevolg is van een bestemmingsplanwijziging en boven het normale maatschappelijke risico uitstijgt. Je moet aantonen dat de overlast (bijv. geluid, stank, verkeershinder) leidt tot een waardevermindering van je woning. Dit doe je meestal met een taxatierapport. Houd er rekening mee dat de gemeente vaak een hoger eigen risico hanteert bij indirecte schade (soms 4% of meer). **Wat is het verschil tussen directe en indirecte planschade?** Directe planschade ontstaat als jouw eigen grond of woning een andere bestemming krijgt, waardoor de waarde daalt of gebruiksmogelijkheden verdwijnen. Indirecte planschade ontstaat door ontwikkelingen in de omgeving, zoals een nieuw bedrijventerrein of weg, die leiden tot overlast of waardevermindering. Bij indirecte schade geldt vaak een hoger eigen risico (bijv. 4% van de waarde) en is het lastiger om een vergoeding te krijgen, omdat de schade minder direct aantoonbaar is. **Moet ik een advocaat inschakelen voor een planschadeclaim?** Een advocaat is niet verplicht, maar kan wel nuttig zijn, vooral als je het niet eens bent met het besluit van de gemeente. Een gespecialiseerde jurist helpt bij het opstellen van een sterke aanvraag of bezwaar, verzamelt bewijs (bijv. taxatierapporten) en kan je bijstaan tijdens een eventuele rechtszaak. De kosten hiervan zijn voor eigen rekening, tenzij je een rechtsbijstandverzekering hebt die planschade dekt. Overweeg de kosten af tegen de mogelijke vergoeding. **Hoe lang duurt het voordat ik een besluit krijg op mijn planschade-aanvraag?** De gemeente heeft wettelijk gezien 26 weken (zes maanden) de tijd om een besluit te nemen op je aanvraag. In de praktijk kan dit langer duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de werkdruk bij de gemeente. Bij bezwaar of beroep verlengt deze termijn verder. Vraag bij de gemeente naar de verwachte doorlooptijd. Tijdens de procedure kun je tussentijds om een update vragen, maar reken op minimaal enkele maanden wachttijd. ### TL;DR Planschade is schade door een bestemmingsplanwijziging, zoals waardevermindering van je woning of grond. Je kunt een tegemoetkoming aanvragen bij de gemeente binnen vijf jaar na de wijziging, maar alleen als de schade boven het normale risico (minimaal 2%) ligt. De gemeente beslist op basis van een deskundigenrapport, en tegen een afwijzing kun je bezwaar maken of in beroep gaan. ### Key Takeaways - Planschade ontstaat door een wijziging in het bestemmingsplan en kan leiden tot waardevermindering of inkomensderving. - Je hebt vijf jaar de tijd om planschade aan te vragen bij de gemeente, na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan. - Alleen schade boven het normale maatschappelijke risico (minimaal 2% van de waarde) komt voor vergoeding in aanmerking. - Tegen een afwijzing kun je bezwaar maken bij de gemeente en vervolgens in beroep gaan bij de rechtbank. - Het drempelbedrag (vaak €300) krijg je terug als je aanvraag (gedeeltelijk) wordt toegewezen.