Misdaad mag niet lonen. Met een ontnemingsmaatregel kan de rechter criminele winsten afpakken. Dit staat los van de straf en is gericht op het herstellen van de rechtmatige situatie.
Wat is ontneming?
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel (art. 36e Sr) is een maatregel waarmee de rechter kan bepalen dat een veroordeelde een geldbedrag moet betalen gelijk aan het voordeel dat hij uit misdrijven heeft verkregen.
Doel
- Misdaad mag niet lonen
- Afpakken van criminele winst
- Preventie (ontmoediging)
- Herstel van de rechtmatige situatie
Wanneer ontneming?
Ontneming kan worden opgelegd in bepaalde gevallen.
Voorwaarden
- Veroordeling voor een strafbaar feit
- Er is voordeel verkregen uit dat feit of soortgelijke feiten
- Of: voordeel uit feiten waarvoor voldoende aanwijzingen bestaan
Berekening voordeel
Het wederrechtelijk verkregen voordeel wordt geschat.
Methoden
| Methode | Toepassing |
|---|
| Transactieberekening | Per strafbaar feit |
| Kasopstelling | Vergelijk inkomsten en uitgaven |
| Vermogensvergelijking | Vergelijk vermogen over periode |
Procedure
De ontnemingsprocedure loopt apart van de strafzaak.
Verloop
- Strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO)
- Ontnemingsvordering door OM
- Behandeling door de rechter
- Ontnemingsvonnis
- Eventueel hoger beroep
Conservatoir beslag
Om te voorkomen dat vermogen verdwijnt, kan conservatoir beslag worden gelegd.
Beslagobjecten
- Bankrekeningen
- Onroerend goed
- Voertuigen
- Luxe goederen
- Cryptovaluta
Executie
Na het ontnemingsvonnis moet het bedrag worden betaald.
Bij niet-betaling
- Dwangsom of lijfsdwang (gijzeling)
- Executoriaal beslag
- Betalingsregeling mogelijk
Matiging
De rechter kan het ontnemingsbedrag matigen.
Matigingsgronden
- Draagkracht veroordeelde
- Ouderdom van de feiten
- Andere omstandigheden
Ontneming vs. verbeurdverklaring
| Aspect | Ontneming | Verbeurdverklaring |
|---|
| Wat | Geldbedrag | Voorwerpen |
| Basis | Geschat voordeel | Concrete objecten |
| Procedure | Apart van strafzaak | In de strafzaak |
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.
## Veelgestelde vragen
**Wat gebeurt er als ik het ontnemingsbedrag niet kan betalen?**
Als u het ontnemingsbedrag niet kunt betalen, kan de rechter dwangsommen opleggen of zelfs lijfsdwang (gijzeling) gelasten. Ook kan executoriaal beslag worden gelegd op uw bezittingen, zoals bankrekeningen, onroerend goed of voertuigen. In sommige gevallen is een betalingsregeling mogelijk, maar dit moet u tijdig met het Openbaar Ministerie (OM) bespreken. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen om uw opties te bespreken.
**Hoe wordt het wederrechtelijk verkregen voordeel berekend?**
Het voordeel wordt geschat aan de hand van verschillende methoden, zoals transactieberekening (per strafbaar feit), kasopstelling (vergelijking van inkomsten en uitgaven) of vermogensvergelijking (vergelijking van vermogen over een bepaalde periode). De rechter bepaalt uiteindelijk het bedrag op basis van het bewijs en de schattingen van het OM. U kunt bezwaar maken tegen de berekening tijdens de zitting.
**Kan ontneming ook worden opgelegd als ik niet ben veroordeeld?**
Nee, ontneming kan alleen worden opgelegd als u bent veroordeeld voor een strafbaar feit. Wel kan het OM ontneming vorderen als er voldoende aanwijzingen zijn dat u voordeel hebt verkregen uit soortgelijke feiten, zelfs als u daarvoor niet bent veroordeeld. Dit gebeurt in een aparte ontnemingsprocedure na de strafzaak.
**Wat is het verschil tussen ontneming en verbeurdverklaring?**
Ontneming richt zich op het afpakken van criminele winsten in de vorm van een geldbedrag, terwijl verbeurdverklaring gaat over concrete voorwerpen (bijv. drugs, wapens of gestolen goederen). Ontneming loopt via een aparte procedure, terwijl verbeurdverklaring onderdeel is van de strafzaak. Beide maatregelen kunnen naast elkaar worden opgelegd.
**Kan de rechter het ontnemingsbedrag verlagen?**
Ja, de rechter kan het bedrag matigen op basis van uw draagkracht, de ouderdom van de feiten of andere omstandigheden. U moet dit zelf tijdens de zitting naar voren brengen, bijvoorbeeld met bewijs van uw financiële situatie. Een advocaat kan u helpen om een sterke zaak voor matiging te maken.
**Wat is conservatoir beslag en wanneer wordt dit toegepast?**
Conservatoir beslag is een voorlopige maatregel om te voorkomen dat u vermogen wegmaakt voordat het ontnemingsvonnis definitief is. Het OM kan dit beslag leggen op bankrekeningen, onroerend goed, voertuigen of andere waardevolle bezittingen. Dit gebeurt vaak al tijdens het strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO) om te garanderen dat het geld later nog aanwezig is.
**Hoe lang duurt een ontnemingsprocedure?**
Een ontnemingsprocedure loopt apart van de strafzaak en kan enkele maanden tot jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en eventueel hoger beroep. Het OM start meestal met een strafrechtelijk financieel onderzoek (SFO), gevolgd door de vordering en behandeling door de rechter. U hebt recht op een advocaat tijdens de hele procedure.
### TL;DR
Ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel is een maatregel om criminele winsten af te pakken, los van de straf. Het bedrag wordt geschat en kan via beslag of dwangmaatregelen worden geïnd. De rechter kan het bedrag matigen, maar alleen bij een veroordeling of voldoende aanwijzingen voor crimineel voordeel.
### Key Takeaways
- Ontneming richt zich op het afpakken van criminele winsten in geld, niet op concrete voorwerpen (dat is verbeurdverklaring).
- De procedure loopt apart van de strafzaak en begint met een financieel onderzoek (SFO) door het OM.
- Conservatoir beslag kan al tijdens het onderzoek worden gelegd om vermogen veilig te stellen.
- Bij niet-betaling kunnen dwangsommen, lijfsdwang of executoriaal beslag volgen.
- De rechter kan het ontnemingsbedrag matigen op basis van draagkracht of andere omstandigheden.