Ontkenning van het vaderschap is een juridische procedure om de familierechtelijke band tussen een vader en kind te verbreken. Dit kan als de juridische vader niet de biologische vader is.
Wanneer ontkenning mogelijk?
Ontkenning van vaderschap is mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is. De juridische vader kan zijn ontstaan door:
- Huwelijk met de moeder bij geboorte
- Geregistreerd partnerschap met de moeder
- Erkenning
Wie kan ontkenning verzoeken?
| Verzoeker | Termijn |
|---|
| De vader | Binnen 1 jaar nadat hij wist dat hij niet de biologische vader is |
| De moeder | Binnen 1 jaar na geboorte |
| Het kind | Binnen 3 jaar nadat het wist dat de vader niet de biologische vader is (of vanaf 18 jaar) |
Procedure
- Verzoekschrift indienen bij de rechtbank via advocaat
- Aantonen dat de juridische vader niet de biologische vader is (DNA-test)
- Rechter beoordeelt het verzoek
- Bij toewijzing: vaderschap wordt doorgehaald in registers
Verwekker vs. erkenner
Bij ontkenning van erkenning geldt een extra eis: aangetoond moet worden dat de erkenner ten tijde van de erkenning wist dat hij niet de biologische vader was, óf dat de erkenning onder invloed van dwaling, bedrog of dwang tot stand kwam.
Gevolgen ontkenning
- Familierechtelijke band wordt verbroken met terugwerkende kracht
- Kind is geen erfgenaam meer van de vader
- Onderhoudsplicht vervalt
- Gezag vervalt
- Eventueel verkregen nationaliteit kan vervallen
Kan de biologische vader ook het vaderschap aanvechten?
De biologische vader die het kind niet heeft erkend, kan geen ontkenningsprocedure starten. Hij kan wel het vaderschap van de juridische vader aanvechten via een procedure tot vernietiging van de erkenning of via gerechtelijke vaststelling van zijn eigen vaderschap.
Wat als het kind al volwassen is?
Ook een volwassen kind kan het vaderschap ontkennen. De termijn van 3 jaar gaat lopen vanaf het moment dat het kind weet dat de juridische vader niet de biologische vader is.
Heeft ontkenning invloed op betaalde alimentatie?
In principe niet. Reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt de toekomstige onderhoudsplicht als het vaderschap wordt ontkend.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik het vaderschap kan ontkennen?**
U kunt het vaderschap ontkennen als u de juridische vader bent (via huwelijk, geregistreerd partnerschap of erkenning) maar niet de biologische vader. Dit moet aangetoond worden, bijvoorbeeld met een DNA-test. De termijn om te ontkennen verschilt per persoon: binnen 1 jaar na ontdekking (vader), binnen 1 jaar na geboorte (moeder) of binnen 3 jaar na ontdekking (kind). Een advocaat kan u helpen bepalen of uw situatie aan de voorwaarden voldoet.
**Wat kost een procedure om het vaderschap te ontkennen?**
De kosten variëren, maar reken op minimaal €1.500 tot €3.500. Dit omvat griffierechten (ca. €300-€500), advocaatkosten (€1.000-€2.500) en eventueel een DNA-test (€300-€600). Bij een laag inkomen kunt u mogelijk rechtsbijstand aanvragen. Vraag altijd een offerte bij een advocaat gespecialiseerd in familierecht. Houd ook rekening met extra kosten als de zaak complex is of als er hoger beroep wordt ingesteld.
**Kan ik het vaderschap ontkennen zonder DNA-test?**
Een DNA-test is de meest overtuigende manier om aan te tonen dat u niet de biologische vader bent, maar het is niet altijd verplicht. De rechter kan ook andere bewijzen accepteren, zoals getuigenverklaringen of medische rapporten. Toch is een DNA-test sterk aan te raden, omdat rechters dit als doorslaggevend bewijs zien. Zonder test wordt het veel moeilijker om uw verzoek toegewezen te krijgen.
**Wat gebeurt er met de achternaam van mijn kind na ontkenning?**
Als het vaderschap wordt ontkend, kan de achternaam van het kind gewijzigd worden. Dit gebeurt niet automatisch: u moet hiervoor een apart verzoek indienen bij de burgerlijke stand. Het kind kan de achternaam van de moeder krijgen of, als er een nieuwe vader is, diens achternaam. Voor kinderen ouder dan 12 jaar is toestemming van het kind zelf vereist.
**Kan de moeder mij tegenhouden als ik het vaderschap wil ontkennen?**
De moeder kan de procedure niet direct tegenhouden, maar zij kan wel verweer voeren tegen uw verzoek. Bijvoorbeeld door te betwisten dat u niet de biologische vader bent of door aan te tonen dat u ondanks de ontkenning een nauwe band met het kind heeft. De rechter weegt alle belangen af, inclusief het belang van het kind. Het is verstandig om eerst met de moeder te overleggen om een conflict te voorkomen.
**Hoe lang duurt een ontkenningsprocedure gemiddeld?**
Een ontkenningsprocedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de complexiteit en de werklast van de rechtbank. Eerst moet u een verzoekschrift indienen via een advocaat. Vervolgens volgt een zitting waar beide partijen hun standpunt kunnen toelichten. De rechter doet meestal binnen 3 maanden uitspraak. Bij hoger beroep kan de procedure nog eens 6 tot 12 maanden duren.
**Wat als de biologische vader het kind niet wil erkennen na mijn ontkenning?**
Als u het vaderschap succesvol ontkent en de biologische vader weigert het kind te erkennen, kan het kind juridisch vaderloos raken. De moeder of het kind kan dan via de rechter het vaderschap van de biologische vader laten vaststellen. Dit kan via een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. De rechter kan de biologische vader verplichten om het kind te erkennen, zelfs als hij dat niet wil.
### TL;DR
Ontkenning van vaderschap is mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is, binnen strikte termijnen. De procedure verloopt via de rechtbank en vereist bewijs (bijv. DNA-test). Bij succes vervallen alle familierechtelijke banden, inclusief erfrecht en onderhoudsplicht. Belangrijk: reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd, en het kind kan juridisch vaderloos raken als er geen nieuwe erkenning volgt.
### Key Takeaways
- Ontkenning is alleen mogelijk als u juridisch vader bent (via huwelijk, partnerschap of erkenning) maar niet biologisch.
- Strikte termijnen gelden: 1 jaar voor vader/moeder, 3 jaar voor het kind (vanaf ontdekking of 18e verjaardag).
- Een DNA-test is cruciaal voor succes, maar niet verplicht; de rechter beslist uiteindelijk.
- Bij toewijzing vervallen alle rechten en plichten (erfrecht, gezag, onderhoudsplicht) met terugwerkende kracht.
- De biologische vader kan na ontkenning via de rechter gedwongen worden het kind te erkennen.