Omgangsrecht

Omgangsrecht is het recht van een kind om contact te hebben met beide ouders, ook na scheiding. Dit recht is vastgelegd in de wet en geldt ongeacht of een ouder gezag heeft.

Wettelijke basis

Het omgangsrecht is gebaseerd op twee pijlers:

• Recht van het kind: Artikel 8 EVRM en artikel 9 IVRK geven kinderen recht op contact met beide ouders
• Recht en plicht van de ouder: Een ouder heeft het recht én de plicht om omgang te hebben met het kind

Wie heeft recht op omgang?

Persoon	Omgangsrecht
Ouder met gezag	Ja, vanzelfsprekend
Ouder zonder gezag	Ja, wettelijk recht
Grootouders	Mogelijk, moet worden aangevraagd
Stiefouder/ex-partner ouder	Mogelijk bij nauwe band met kind
Andere belangrijke personen	Mogelijk bij nauwe band met kind

Omgang bij scheiding

Bij scheiding wordt de omgang geregeld in het ouderschapsplan. Hierin staat:

• Wanneer het kind bij welke ouder is
• Hoe vakanties en feestdagen worden verdeeld
• Hoe contact verloopt als het kind bij de andere ouder is

Omgang vaststellen door rechter

Als ouders het niet eens worden, kan de rechter een omgangsregeling vaststellen. De rechter kijkt naar:

• Het belang van het kind
• De leeftijd en behoeften van het kind
• De relatie tussen kind en ouder
• Praktische mogelijkheden (afstand, werk)

Begeleide omgang

Bij zorgen over de veiligheid kan de rechter begeleide omgang vaststellen. Het contact vindt dan plaats onder toezicht van een derde, bijvoorbeeld bij een omgangshuis.

Kan omgang worden geweigerd?

Omgang kan alleen worden ontzegd of beperkt als dit in het belang van het kind is. Redenen kunnen zijn: mishandeling, ernstige verwaarlozing, of als het kind zelf ernstig bezwaar heeft. De rechter beslist hierover.

Wat als mijn kind geen omgang wil met de andere ouder?

De wens van het kind wordt meegewogen, vooral bij oudere kinderen. Maar het kind beslist niet zelf. De rechter onderzoekt waarom het kind geen contact wil en of dit in het belang van het kind is.

Hebben grootouders automatisch recht op omgang?

Nee, grootouders moeten omgang aanvragen bij de rechter. Ze moeten aantonen dat er een nauwe persoonlijke betrekking is met het kleinkind. De rechter weegt af of omgang in het belang van het kind is.

## Veelgestelde vragen **Hoe regel ik omgangsrecht als mijn ex-partner en ik het niet eens worden?** Als jullie er samen niet uitkomen, kun je de hulp inschakelen van een mediator of advocaat. Lukt dat ook niet? Dan kan de rechter een omgangsregeling vaststellen. De rechter kijkt vooral naar het belang van het kind, zoals de relatie met beide ouders en praktische mogelijkheden. Bereid je voor met bewijs (bijv. communicatie, schoolroosters) en eventueel een advocaat gespecialiseerd in familierecht. **Mijn kind wil niet naar de andere ouder toe. Wat kan ik doen?** Forceer je kind niet, maar probeer wel te achterhalen waarom het geen contact wil. Bij jonge kinderen kan dit tijdelijk zijn, bij oudere kinderen weegt de rechter hun mening mee. Leg de situatie voor aan een jeugdhulpverlener of mediator. Als het probleem aanhoudt, kun je de rechter vragen de omgangsregeling aan te passen. De rechter onderzoekt of de weigering in het belang van het kind is. **Hoe vraag ik omgangsrecht aan voor grootouders?** Grootouders hebben geen automatisch recht op omgang. Jullie moeten samen een verzoek indienen bij de rechtbank via een advocaat. In de aanvraag moeten jullie aantonen dat er een nauwe band is met het kleinkind (bijv. regelmatig contact, zorg). De rechter beoordeelt of omgang in het belang van het kind is. Bereid je voor op eventuele weerstand van de ouders. **Wat is begeleide omgang en wanneer wordt dit opgelegd?** Begeleide omgang betekent dat contact plaatsvindt onder toezicht van een professional, bijvoorbeeld in een omgangshuis. De rechter legt dit op bij zorgen over de veiligheid of het welzijn van het kind, zoals bij mishandeling, verslaving of ernstige conflicten. Het doel is om het contact geleidelijk te herstellen. De kosten zijn vaak voor de ouders, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden. **Kan ik de omgangsregeling wijzigen als de situatie verandert?** Ja, een omgangsregeling is niet definitief. Als er belangrijke veranderingen zijn (bijv. verhuizing, nieuwe baan, gedrag van het kind), kun je de rechter vragen de regeling aan te passen. Dit doe je via een advocaat met een verzoek tot wijziging. De rechter beoordeelt opnieuw of de wijziging in het belang van het kind is. Probeer eerst zelf tot afspraken te komen. **Wat gebeurt er als een ouder zich niet aan de omgangsregeling houdt?** Als een ouder de omgangsregeling structureel schendt, kun je de rechter inschakelen. De rechter kan dwangsommen opleggen (geldbedrag per overtreding) of zelfs de regeling aanpassen. Bij ernstige schendingen kan de rechter het gezag beperken. Leg alle overtredingen goed vast (bijv. berichten, getuigen) en raadpleeg een advocaat voor de beste aanpak. **Hoe werkt omgangsrecht als een ouder in het buitenland woont?** Bij internationale omgang gelden dezelfde uitgangspunten, maar de praktische uitvoering is complexer. De regeling moet rekening houden met reisafstand, kosten en schoolvakanties. Bij conflicten kan het Haags Kinderontvoeringsverdrag van toepassing zijn. Zorg voor duidelijke afspraken over reiskosten en communicatie (bijv. videobellen). Een advocaat met ervaring in internationaal familierecht kan helpen. ### TL;DR Omgangsrecht geeft kinderen recht op contact met beide ouders na scheiding, ongeacht gezag. Ouders moeten samen een regeling treffen, anders beslist de rechter op basis van het kindbelang. Ook grootouders of anderen kunnen omgang aanvragen, maar dit is niet automatisch. Bij problemen kan de rechter ingrijpen of begeleide omgang opleggen. ### Key Takeaways - Het kind heeft altijd recht op omgang met beide ouders, tenzij dit niet in zijn/haar belang is. - Ouders moeten samen een omgangsregeling vastleggen in het ouderschapsplan; bij conflicten beslist de rechter. - Grootouders en anderen kunnen omgang aanvragen, maar moeten aantonen dat dit in het belang van het kind is. - De rechter kan begeleide omgang opleggen bij zorgen over de veiligheid of het welzijn van het kind. - Een omgangsregeling is niet definitief en kan worden gewijzigd bij belangrijke veranderingen.