Nadeelcompensatie is een vergoeding voor schade die je lijdt door rechtmatig overheidshandelen. De overheid handelt juist, maar jij draagt onevenredig veel nadeel.
Wat is nadeelcompensatie?
Bij nadeelcompensatie gaat het om:
- Rechtmatig overheidshandelen (geen fout)
- Dat onevenredig nadeel veroorzaakt voor jou
- Boven het normale maatschappelijke risico
Verschil met onrechtmatige daad
| Onrechtmatige daad | Nadeelcompensatie |
|---|
| Overheid handelt fout | Overheid handelt juist |
| Volledige schadevergoeding | Vergoeding onevenredig nadeel |
| Toerekenbaarheid nodig | Geen toerekenbaarheid nodig |
Voorbeelden
- Omzetdaling door langdurige wegwerkzaamheden
- Waardedaling woning door nieuw bestemmingsplan
- Overlast door aanleg van infrastructuur
Voorwaarden
Voor nadeelcompensatie moet je aantonen:
- Rechtmatig overheidshandelen
- Schade boven het normale maatschappelijke risico
- Causaal verband
- Schade was niet voorzienbaar (risicoaanvaarding)
Hoogte vergoeding
Je krijgt niet alle schade vergoed:
- Alleen het onevenredige deel
- Normaal maatschappelijk risico (2-5%) is voor eigen rekening
- Bij planschade vaak een drempel
Veelgestelde vragen
Wat is het normale maatschappelijke risico?
Dit is het nadeel dat iedereen moet accepteren als onderdeel van het maatschappelijk verkeer. Vaak 2-5% van de waarde.
Waar vraag ik nadeelcompensatie aan?
Bij het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het schadeveroorzakende handelen.
Hoe lang duurt de procedure?
Vaak maanden tot jaren. Er wordt meestal een deskundige ingeschakeld voor schadebegroting.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of mijn schade in aanmerking komt voor nadeelcompensatie?**
Uw schade komt in aanmerking als deze het gevolg is van rechtmatig overheidshandelen én boven het normale maatschappelijke risico (2-5%) uitstijgt. Denk aan omzetverlies door langdurige wegwerkzaamheden of waardedaling van uw woning door een nieuw bestemmingsplan. Belangrijk is dat u kunt aantonen dat de schade onevenredig groot is en niet voorzienbaar was. Raadpleeg een jurist als u twijfelt of uw situatie voldoet aan de voorwaarden.
**Moet ik een advocaat inschakelen voor een nadeelcompensatie-aanvraag?**
Het is niet verplicht, maar wel aan te raden. Een gespecialiseerde jurist kan u helpen bij het verzamelen van bewijs, het opstellen van een sterke aanvraag en het inschatten van de kans op succes. Vooral bij complexe zaken (bijv. planschade) of grote financiële belangen is professionele hulp nuttig. De kosten hiervan zijn vaak aftrekbaar van de uiteindelijke vergoeding als u wint.
**Wat gebeurt er als mijn aanvraag wordt afgewezen?**
Bij afwijzing kunt u bezwaar maken bij het bestuursorgaan binnen zes weken na de beslissing. Volgt opnieuw een afwijzing? Dan kunt u in beroep gaan bij de bestuursrechter. Dit proces kan enkele maanden tot jaren duren. Zorg voor goede onderbouwing van uw bezwaar of beroep, bij voorkeur met hulp van een jurist. Bewaar alle documenten en correspondentie zorgvuldig.
**Hoe wordt de hoogte van de nadeelcompensatie bepaald?**
De vergoeding dekt alleen het onevenredige deel van uw schade, boven het normale maatschappelijke risico (2-5%). Bij planschade geldt vaak een drempel (bijv. 10% waardedaling). Een onafhankelijke deskundige schat meestal de schade in. Factoren zoals marktontwikkelingen en eigen schuld (bijv. slecht onderhoud) kunnen de vergoeding verlagen. Vraag altijd om een gedetailleerde berekening.
**Kan ik nadeelcompensatie krijgen voor emotionele schade of overlast?**
Nee, nadeelcompensatie vergoedt alleen materiële schade zoals financieel verlies of waardedaling. Emotionele schade of overlast (bijv. geluidsoverlast) valt hier niet onder. Voor immateriële schade kunt u soms een beroep doen op andere regelingen, zoals de Wet milieubeheer of de Algemene wet bestuursrecht. Overleg met een jurist welke mogelijkheden er voor uw situatie zijn.
**Hoe lang duurt het voordat ik een beslissing krijg op mijn aanvraag?**
De procedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, maar kan langer zijn bij complexe zaken. Het bestuursorgaan moet binnen 8 weken reageren op uw aanvraag, maar deze termijn wordt vaak overschreden. Daarna volgt vaak een onderzoek door een deskundige, wat extra tijd kost. Bij bezwaar of beroep kan de totale duur oplopen tot meerdere jaren. Vraag altijd om een realistische inschatting van de doorlooptijd.
**Wat zijn de kosten van een nadeelcompensatie-procedure?**
De kosten variëren sterk. U betaalt zelf de kosten voor bewijsstukken, eventuele juridische hulp en een deskundigenrapport (€1.000-€5.000). Als u wint, vergoedt de overheid vaak een deel van deze kosten. Bij verlies draait u zelf op voor alle kosten. Sommige rechtsbijstandverzekeringen dekken (een deel van) de kosten. Vraag vooraf altijd om een kostenraming.
### TL;DR
Nadeelcompensatie vergoedt onevenredige schade door rechtmatig overheidshandelen, zoals omzetverlies of waardedaling. U krijgt niet alle schade vergoed, maar alleen het deel boven het normale maatschappelijke risico (2-5%). De procedure duurt lang en vereist goede onderbouwing, vaak met hulp van een jurist.
### Key Takeaways
- Nadeelcompensatie geldt alleen voor schade door rechtmatig (niet foutief) overheidshandelen
- U krijgt alleen vergoeding voor het onevenredige deel van de schade, boven het normale risico (2-5%)
- De procedure is complex en kan maanden tot jaren duren; juridische hulp is aan te raden
- Emotionele schade of overlast wordt niet vergoed, alleen materiële schade
- Bij afwijzing kunt u bezwaar maken en eventueel in beroep gaan bij de bestuursrechter