Wat gebeurt er met een lopende letselschadezaak of ontvangen schadevergoeding bij echtscheiding? De verdeling van letselschade is een complex onderwerp waar veel over wordt geprocedeerd.
Letselschade in de huwelijksgemeenschap
Bij huwelijk in gemeenschap van goederen valt in principe alles in de gemeenschap. Voor letselschade-uitkeringen gelden echter bijzondere regels.
Wettelijke regeling
Artikel 1:94 lid 3 BW bepaalt dat vergoedingen van immateriële schade buiten de gemeenschap vallen, tenzij anders bepaald.
Onderscheid schadeposten
| Schadepost | Valt in gemeenschap? | Toelichting |
|---|
| Smartengeld | Nee | Persoonlijk, buiten gemeenschap |
| Verlies arbeidsvermogen (verleden) | Ja | Vervanging gemist inkomen |
| Verlies arbeidsvermogen (toekomst) | Nee | Toekomstige verdiencapaciteit is persoonlijk |
| Medische kosten | Ja | Betaald uit gemeenschapsvermogen |
| Huishoudelijke hulp | Ja | Kosten huishouding |
Huwelijkse voorwaarden
Bij huwelijkse voorwaarden (koude uitsluiting of beperkte gemeenschap) is de situatie eenvoudiger.
Hoofdregel
- Letselschade-uitkering blijft bij degene die het letsel heeft
- Geen verdeling bij echtscheiding
- Let wel op verrekenbedingen in de voorwaarden
Invloed op alimentatie
Een letselschade-uitkering kan van invloed zijn op de alimentatieberekening.
Aspecten
| Aspect | Invloed |
|---|
| Smartengeld | Telt niet mee voor draagkracht/behoefte |
| Verlies arbeidsvermogen | Vervangt inkomen, telt mee als inkomen |
| Vermogen uit uitkering | Kan invloed hebben op behoefte |
Lopende letselschadezaak
Als de letselschadezaak nog loopt bij echtscheiding, zijn er extra aandachtspunten.
Afspraken maken over
- Wie betaalt de kosten van de letselschadeadvocaat?
- Hoe wordt een eventuele uitkering verdeeld?
- Wat als de uitkering hoger of lager uitvalt dan verwacht?
- Voorschotten: hoe worden deze verrekend?
Periodieke uitkeringen
Bij periodieke uitkeringen (bijvoorbeeld maandelijkse vergoeding voor verlies arbeidsvermogen) speelt de vraag of deze na echtscheiding nog moeten worden gedeeld.
Uitgangspunten
- Uitkeringen ontvangen tijdens huwelijk: vallen in gemeenschap
- Uitkeringen na echtscheiding: persoonlijk
- Bij discussie: rechter beoordeelt naar billijkheid
Verknochtheid
De verknochtheidsregel bepaalt dat goederen die zo sterk aan een persoon verbonden zijn, buiten de gemeenschap blijven.
Toepassing bij letselschade
Smartengeld is verknocht en valt buiten de gemeenschap. Voor andere schadeposten is dit minder duidelijk en kan discussie ontstaan.
Jurisprudentie
Er is veel rechtspraak over letselschade en echtscheiding.
Belangrijke arresten
- HR 3 november 2006: smartengeld is verknocht
- HR 24 oktober 1997: onderscheid materiële en immateriële schade
- Diverse hof-uitspraken: verlies arbeidsvermogen kan deels verknocht zijn
Tips
- Maak bij echtscheiding duidelijke afspraken over letselschade
- Laat afspraken vastleggen in het echtscheidingsconvenant
- Schakel zowel een familierechtadvocaat als letselschadespecialist in
- Houd rekening met fiscale aspecten van de verdeling
- Bij onduidelijkheid: vraag de rechter om duidelijkheid
Veelgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van scheiding?
Bij scheiding worden huwelijkse goederen verdeeld, wordt alimentatie bepaald als nodig, en wordt bepaald wie voor de kinderen zorg draagt.
Hoe wordt het gezag over kinderen bepaald?
Ouders kunnen gezamenlijk gezag hebben of het gezag kan naar één ouder gaan. De rechter beslist in het belang van het kind.
Wat is alimentatie?
Alimentatie is een maandelijkse uitkering van één ouder aan de ander of voor kinderen, bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien.
Kan ik mijn kind meenemen als ik ga scheiden?
Dit hangt af van wie het gezag heeft. Met gezag mag je je kind meenemen. Zonder gezag kan dit alleen met toestemming of rechterlijke machtiging.
Hoe lang duurt een scheidingsprocedure?
Met wederzijds goedvinden kan een scheiding in minder dan 3 maanden afgehandeld zijn. Bij geschil kan het 1-2 jaar duren.
## Veelgestelde vragen
**Valt mijn smartengeld bij een echtscheiding in de verdeling?**
Nee, smartengeld valt buiten de huwelijksgemeenschap en blijft persoonlijk eigendom van de benadeelde partner. Dit is wettelijk bepaald in Artikel 1:94 lid 3 BW en bevestigd door rechtspraak (o.a. HR 3 november 2006). Smartengeld is bedoeld als compensatie voor immateriële schade zoals pijn en verdriet, en is daarom sterk verbonden aan de persoon die het letsel heeft opgelopen.
**Moet ik een letselschade-uitkering voor verlies van arbeidsvermogen delen met mijn ex-partner?**
Dit hangt af van het moment waarop de uitkering is ontvangen. Uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen in het verleden (tijdens het huwelijk) vallen in de gemeenschap en moeten worden verdeeld. Toekomstige uitkeringen (na de echtscheiding) blijven persoonlijk. Bij huwelijkse voorwaarden blijft de uitkering meestal bij de benadeelde, tenzij anders is afgesproken.
**Hoe beïnvloedt mijn letselschade-uitkering de alimentatie?**
Smartengeld telt niet mee voor de alimentatieberekening, maar uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen wel. Deze worden beschouwd als inkomen en kunnen zowel de draagkracht van de betalende partner als de behoefte van de ontvangende partner beïnvloeden. Het vermogen dat uit de uitkering is opgebouwd, kan ook invloed hebben op de behoefte. Bespreek dit altijd met een advocaat.
**Wat gebeurt er met mijn lopende letselschadezaak als ik ga scheiden?**
Een lopende letselschadezaak blijft persoonlijk, maar de kosten en eventuele uitkering moeten worden verdeeld als deze tijdens het huwelijk zijn gemaakt/ontvangen. Maak duidelijke afspraken over wie de advocaatkosten betaalt, hoe een uitkering wordt verdeeld en hoe voorschotten worden verrekend. Leg deze afspraken vast in het echtscheidingsconvenant.
**Kan ik mijn ex-partner aansprakelijk stellen voor letselschade die tijdens ons huwelijk is ontstaan?**
In principe niet, tenzij je ex-partner opzettelijk of door grove nalatigheid het letsel heeft veroorzaakt. Letselschade wordt meestal vergoed door de aansprakelijke derde (bijv. een verzekeraar of werkgever). Bij een echtscheiding gaat het vooral om de verdeling van een reeds ontvangen of lopende schadevergoeding, niet om aansprakelijkheid tussen partners.
**Hoe worden medische kosten uit een letselschade-uitkering verdeeld bij scheiding?**
Medische kosten die tijdens het huwelijk zijn gemaakt, vallen in de huwelijksgemeenschap en moeten worden verdeeld. Dit geldt ook voor de vergoeding hiervoor uit een letselschade-uitkering. Zijn de kosten na de echtscheiding gemaakt? Dan blijven zowel de kosten als de vergoeding persoonlijk. Bij huwelijkse voorwaarden blijft de vergoeding meestal bij de benadeelde.
**Wat moet ik doen als mijn ex-partner aanspraak maakt op mijn letselschade-uitkering?**
Laat je direct adviseren door een letselschade- en familierechtadvocaat. Smartengeld is persoonlijk en kan niet worden opgeëist. Voor andere schadeposten (zoals vergoeding voor verlies van arbeidsvermogen) kan verdeling nodig zijn als deze tijdens het huwelijk zijn ontvangen. Verzamel alle documentatie over de uitkering en bespreek de mogelijkheden om tot een regeling te komen of laat de rechter beslissen.
### TL;DR
Bij echtscheiding valt smartengeld buiten de verdeling, maar andere letselschade-uitkeringen (zoals voor verlies van arbeidsvermogen) kunnen wel moeten worden gedeeld als ze tijdens het huwelijk zijn ontvangen. Een lopende letselschadezaak vereist duidelijke afspraken over kosten en verdeling. Letselschade kan ook invloed hebben op alimentatie, waarbij smartengeld niet meetelt maar uitkeringen voor inkomensverlies wel.
### Key Takeaways
- Smartengeld is persoonlijk en valt buiten de huwelijksgemeenschap (wettelijk vastgelegd in Artikel 1:94 BW).
- Uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen vallen deels in de gemeenschap (verleden) en deels buiten (toekomst).
- Bij huwelijkse voorwaarden blijft letselschade meestal bij de benadeelde, tenzij anders is afgesproken.
- Een letselschade-uitkering kan de alimentatie beïnvloeden, afhankelijk van het type schadevergoeding.
- Maak bij echtscheiding altijd duidelijke afspraken over lopende letselschadezaken en leg deze vast in het convenant.