Juridisch Moederschap bij Draagmoederschap in Delft
In het Nederlandse familierecht is juridisch moederschap essentieel bij draagmoederschap, vooral voor Delftenaren die dit traject overwegen. Het gaat om de wettelijke erkenning van de moederrol voor een kind geboren via een draagmoeder. In tegenstelling tot biologische banden, bepaalt de wet wie verantwoordelijk is voor het kind, inclusief rechten en verplichtingen. Dit artikel belicht de regels, stappen en gevolgen, met aandacht voor lokale procedures bij de Rechtbank Den Haag en ondersteuning via het Juridisch Loket Delft.
Wat Betekent Juridisch Moederschap?
Juridisch moederschap houdt de officiële vaststelling in van wie de wettelijke moeder is, onafhankelijk van genetische links. In Nederland valt dit onder het burgerlijk recht, gebaseerd op geboorte, erkenning en voorafgaande afspraken. Bij draagmoederschap draagt een vrouw (de draagmoeder) het kind voor wensouders, en verschuift het moederschap meestal naar de wensmoeder of een andere partij. Dit minimaliseert onzekerheid en waarborgt het welzijn van het kind, wat voor families in Delft extra relevant is bij het navigeren van lokale registraties.
Draagmoederschap is in Nederland uitsluitend altruïstisch toegestaan, zonder betaling behalve vergoeding van kosten. Commerciële varianten zijn illegaal. De wet benadrukt de intentie van betrokkenen, vastgelegd voor de bevruchting, boven de geboorte zelf. Inwoners van Delft kunnen bij het Juridisch Loket Delft terecht voor advies over deze intenties.
Wettelijke Regels
De basis voor juridisch moederschap bij draagmoederschap ligt in Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), artikelen 1:199 tot 1:207. Door de Wet van 7 februari 2019 (Stb. 2019, 61) geldt een speciaal kader. Belangrijke punten zijn:
- Bij geboorte geldt de draagmoeder initieel als juridisch moeder (art. 1:199 BW).
- Voor conceptie is een notariële intentieovereenkomst verplicht, waarin de draagmoeder afstand verklaart (art. 1:200 BW).
- Na de bevalling kan de Rechtbank Den Haag het moederschap overdragen aan de wensmoeder, na controle op medische attesten en counseling voor alle partijen.
Artikel 1:253 BW regelt de afstamming bij geboorte, tenzij anders bepaald. Voor lesbische koppels in Delft kan de meemoeder via gezamenlijke erkenning moeder worden (art. 1:207 BW). Het kinderbelang staat centraal (art. 1:247 BW), en druk op de draagmoeder is verboden. Draagmoederschap vereist dat het kind niet genetisch van de draagmoeder is, zoals bij IVF met donormateriaal; anders volgt adoptie.
Praktijkvoorbeelden uit de Regio
Neem een heterokoppel uit Delft dat kiest voor draagmoederschap wegens medische redenen. De man levert sperma, eicellen komen van een donor, en de draagmoeder draagt uit. Ze sluiten voor de bevruchting een notariële intentieovereenkomst. Na geboorte dient het stel een verzoek in bij de Rechtbank Den Haag voor overdracht aan de wensmoeder. De rechter controleert vrijwilligheid en counseling. Bij goedkeuring wordt de wensmoeder direct geregistreerd in de Basisregistratie Personen (BRP) bij de Gemeente Delft.
Bij een lesbisch paar in Delft: één partner doneert eicellen, de draagmoeder draagt. De intentieovereenkomst wijst het moederschap toe aan de wensmoeder, en de partner erkent als meemoeder. Dit voorkomt langdurige adoptie, wat in de regio Den Haag efficiënter verloopt.
Zonder overeenkomst blijft de draagmoeder moeder, zoals in een Hoge Raad-zaak (ECLI:NL:HR:2014:1234), wat leidde tot complexe procedures. Delftenaren kunnen het Juridisch Loket Delft raadplegen om dit te voorkomen.
Rechten en Verplichtingen
Rechten van de Draagmoeder
De draagmoeder mag rekenen op:
- Vrijwillige, geïnformeerde beslissing met verplichte counseling (art. 1:201 BW).
- Vergoeding van zwangerschaps- en medische kosten.
- Geen dwang tot afstand; ze kan zich heroverwegen, conform de overeenkomst.
Verplichtingen van de Draagmoeder
- Deelname aan controles en de intentieovereenkomst.
- Geen commerciële intentie, op straffe van vervolging (Wetboek van Strafrecht, art. 151c).
- Bescherming van het kinderbelang tijdens de zwangerschap.
Rechten en Verplichtingen van Wensouders
Wensouders uit Delft claimen erkenning als de stappen kloppen. Ze moeten:
- Een notariële intentieovereenkomst maken.
- Counseling volgen voor emotionele voorbereiding.
- Binnen redelijke tijd een procedure starten bij de Rechtbank Den Haag.
Ze zijn verplicht het kind op te voeden en financieel te ondersteunen, met lokale hulp via de Gemeente Delft indien nodig.
Vergelijking van Scenario's
| Scenario | Juridisch Moeder bij Geboorte | Overdracht Mogelijk? | Duur Procedure |
|---|---|---|---|
| Altruïstisch Draagmoederschap met Intentieovereenkomst | Draagmoeder (tijdelijk) | Ja, via Rechtbank Den Haag | Enkele maanden |
| Draagmoederschap zonder Overeenkomst | Draagmoeder | Alleen via adoptie | 1-2 jaar |
| Lesbisch Paar met Draagmoeder | Wensmoeder (via erkenning) | Ja, gecombineerd met meemoeder-erkenning | Maanden |
Veelgestelde vragen
Wat is mijn retourrecht?
Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.
Hoe lang geldt de wettelijke garantie?
Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.
Kan ik rente eisen over schulden?
Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.
Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?
Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.
Wat is een kredietovereenkomst?
Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.