De IOAZ (Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen) is een uitkering voor oudere zelfstandigen die hun bedrijf hebben moeten beëindigen. Je vermogen telt niet mee.
Wat is de IOAZ?
De IOAZ is bedoeld voor zelfstandig ondernemers die:
- 55 jaar of ouder zijn (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt)
- Hun bedrijf hebben beëindigd of gaan beëindigen
- Minimaal 10 jaar zelfstandige zijn geweest (of 3 van de laatste 5 jaar)
- Een inkomen onder het sociaal minimum hebben
Voorwaarden IOAZ
| Voorwaarde | Toelichting |
|---|
| Leeftijd | 55 jaar of ouder (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt) |
| Werkverleden | Minimaal 1.225 uur per jaar als zelfstandige gewerkt |
| Duur ondernemerschap | 10 jaar of 3 van de laatste 5 jaar |
| Bedrijfsbeëindiging | Bedrijf (bijna) beëindigd door onvoldoende inkomsten |
| Inkomen | Verwacht inkomen onder sociaal minimum |
Voordelen IOAZ boven bijstand
- Geen vermogenstoets: je spaargeld en eigen huis tellen niet mee
- Bedrijfsvermogen: opbrengst verkoop bedrijf hoef je niet op te maken
- Pensioenvoorziening: afgezonderd pensioenvermogen blijft buiten beschouwing
Hoogte IOAZ-uitkering
De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm:
- Alleenstaande: € 1.281 netto per maand (2024)
- Gehuwden/samenwonenden: € 1.830 netto per maand samen
Aanvragen
Je vraagt IOAZ aan bij je gemeente, bij voorkeur voordat je je bedrijf beëindigt. Je hebt nodig:
- Jaarrekeningen van de laatste 3 jaar
- Bewijs van bedrijfsbeëindiging of plan daartoe
- Uittreksel Kamer van Koophandel
Veelgestelde vragen
Kan ik IOAZ aanvragen terwijl mijn bedrijf nog loopt?
Ja, je kunt IOAZ aanvragen tot 18 maanden voordat je verwacht te stoppen. Dit is zelfs aan te raden voor een soepele overgang.
Telt de verkoopopbrengst van mijn bedrijf mee?
Nee, bij de IOAZ wordt je vermogen niet getoetst. De opbrengst van je bedrijfsverkoop hoef je niet eerst op te maken.
Moet ik solliciteren met een IOAZ-uitkering?
Ja, ook met IOAZ heb je de plicht om te zoeken naar werk en mee te werken aan re-integratie.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op de IOAZ-uitkering?**
Je hebt recht op IOAZ als je 55+ bent (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt), minimaal 10 jaar zelfstandig ondernemer was (of 3 van de laatste 5 jaar), je bedrijf (bijna) beëindigt door onvoldoende inkomsten, en je verwachte inkomen onder het sociaal minimum ligt. Controleer ook of je gemiddeld 1.225 uur per jaar als zelfstandige hebt gewerkt. De gemeente beoordeelt je aanvraag op basis van deze voorwaarden.
**Wat gebeurt er als ik mijn bedrijf al heb beëindigd voordat ik IOAZ aanvraag?**
Je kunt IOAZ nog steeds aanvragen tot 12 maanden na bedrijfsbeëindiging, maar het is verstandiger om dit vóór of tijdens de beëindiging te doen. De gemeente beoordeelt dan of je aan alle voorwaarden voldeed op het moment van stoppen. Verzamel bewijs zoals KvK-uitreksels en financiële stukken om aan te tonen dat je bedrijf daadwerkelijk is beëindigd door onvoldoende inkomsten.
**Hoe wordt mijn inkomen berekend voor de IOAZ?**
De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm (€1.281 voor alleenstaanden, €1.830 voor partners in 2024). Alleen je daadwerkelijke inkomen (bijv. uit werk, pensioen of alimentatie) telt mee. Vermogen, zoals spaargeld of de opbrengst van je bedrijfsverkoop, wordt niet meegerekend. Je moet wel alle inkomstenbronnen opgeven bij je aanvraag.
**Kan ik IOAZ combineren met een klein inkomen uit bijvoorbeeld een bijbaan?**
Ja, dat kan. De IOAZ vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm. Als je een klein inkomen hebt, wordt dit van de uitkering afgetrokken. Bijvoorbeeld: als je €500 verdient en alleenstaand bent, krijg je €781 IOAZ (€1.281 - €500). Je moet wel voldoen aan de sollicitatieplicht en mag niet meer dan marginaal werken (meestal max. 48 uur per maand).
**Wat als mijn partner nog werkt? Heb ik dan nog recht op IOAZ?**
Ja, je kunt nog steeds IOAZ krijgen, maar het inkomen van je partner wordt wel meegerekend. De IOAZ vult jullie gezamenlijke inkomen aan tot de gehuwdennorm (€1.830 in 2024). Als jullie inkomen samen al boven deze norm ligt, heb je geen recht op IOAZ. Het vermogen van je partner telt overigens niet mee, alleen het inkomen.
**Hoe lang duurt het voordat ik mijn IOAZ-uitkering ontvang?**
De gemeente heeft wettelijk 8 weken de tijd om je aanvraag te behandelen, maar dit kan langer duren als er extra informatie nodig is. Zorg dat je alle benodigde documenten (jaarrekeningen, KvK-uittreksel, bewijs bedrijfsbeëindiging) direct aanlevert om vertraging te voorkomen. Als je aanvraag wordt goedgekeurd, ontvang je de uitkering meestal met terugwerkende kracht vanaf de datum van aanvraag.
**Wat moet ik doen als mijn IOAZ-aanvraag wordt afgewezen?**
Je kunt binnen 6 weken bezwaar maken tegen de afwijzing. Leg in je bezwaarschrift uit waarom je denkt dat de beslissing onjuist is, bijvoorbeeld omdat je wel aan de voorwaarden voldoet. Voeg eventueel extra bewijsstukken toe. Als het bezwaar wordt afgewezen, kun je nog in beroep gaan bij de rechtbank. Overweeg juridisch advies in te winnen als je twijfelt over de procedure.
### TL;DR
De IOAZ is een uitkering voor oudere zelfstandigen (55+) die hun bedrijf moeten beëindigen en een inkomen onder het sociaal minimum hebben. Belangrijkste voordelen: geen vermogenstoets en je hoeft bedrijfsopbrengsten niet eerst op te maken. Vraag het aan bij je gemeente, bij voorkeur vóór bedrijfsbeëindiging.
### Key Takeaways
- IOAZ is bedoeld voor zelfstandigen van 55+ (of gedeeltelijk arbeidsongeschikt) die hun bedrijf moeten beëindigen door onvoldoende inkomsten
- Je moet minimaal 10 jaar zelfstandig ondernemer zijn geweest (of 3 van de laatste 5 jaar) en gemiddeld 1.225 uur per jaar hebben gewerkt
- Vermogen (spaargeld, eigen huis, bedrijfsverkoopopbrengst) telt niet mee voor de IOAZ, in tegenstelling tot bijstand
- De uitkering vult je inkomen aan tot de bijstandsnorm (€1.281 voor alleenstaanden, €1.830 voor partners in 2024)
- Je hebt sollicitatieplicht en moet meewerken aan re-integratie, ook met een IOAZ-uitkering