Gratie

Gratie is kwijtschelding of vermindering van een straf door de Koning. Het is een uitzonderlijke maatregel voor bijzondere gevallen, bijvoorbeeld bij terminale ziekte of nieuwe inzichten.

Wat is gratie?

Gratie (artikel 122 Grondwet) is het geheel of gedeeltelijk kwijtschelden van een straf, het omzetten in een andere straf, of het veranderen van voorwaarden. Het wordt verleend door de Koning, op voordracht van de minister van Justitie.

Vormen van gratie

• Remissie - Gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de straf
• Commutatie - Omzetting in een lichtere straf
• Rehabilitatie - Herstel van eer na onherroepelijke veroordeling

Gronden voor gratie

Gratie kan worden verleend wegens:

• Medische omstandigheden (terminale ziekte)
• Nieuwe omstandigheden na veroordeling
• Humanitaire redenen
• Als tenuitvoerlegging onevenredig zou zijn

Procedure

Een gratieverzoek wordt ingediend bij de minister van Justitie. De rechter die de straf oplegde geeft advies. De minister neemt een besluit dat wordt bekrachtigd door de Koning.

Geen recht

Op gratie bestaat geen recht. Het is een gunst van de Kroon. Gratieverzoeken worden zelden ingewilligd, alleen in uitzonderlijke situaties.

Verschil met herziening

Bij herziening wordt de veroordeling zelf herzien (bijvoorbeeld bij onschuld). Bij gratie blijft de veroordeling in stand, maar wordt de straf kwijtgescholden.

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Hoe kan ik gratie aanvragen voor mezelf of een familielid?** Een gratieverzoek dient u schriftelijk in bij de minister van Justitie en Veiligheid. Vermeld hierin duidelijk de redenen voor het verzoek (bijv. medische omstandigheden of humanitaire redenen) en voeg bewijsstukken toe, zoals medische rapporten. De rechter die de straf oplegde, geeft advies, waarna de minister een besluit neemt. Het proces kan enkele maanden duren. Er is geen standaardformulier; een advocaat kan helpen bij het opstellen van een sterk verzoek. **Welke gronden vergroten de kans op gratie?** Gratie wordt alleen overwogen in uitzonderlijke gevallen. Sterke gronden zijn terminale ziekte, nieuwe feiten die de veroordeling oneerlijk maken, of humanitaire redenen (bijv. een ernstig ziek kind). Ook als de strafuitvoering onevenredig hard zou uitpakken (bijv. bij ouderen), kan gratie worden overwogen. Bewijsstukken, zoals medische verklaringen of getuigenverklaringen, zijn essentieel om uw zaak te onderbouwen. **Hoe lang duurt het voordat ik een beslissing op mijn gratieverzoek krijg?** De behandeling van een gratieverzoek duurt meestal enkele maanden, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de snelheid van het advies van de rechter. In spoedgevallen (bijv. terminale ziekte) kan het proces versneld worden. U ontvangt schriftelijk bericht van de minister van Justitie over de beslissing. Houd er rekening mee dat de meeste verzoeken worden afgewezen. **Kan ik in hoger beroep gaan als mijn gratieverzoek wordt afgewezen?** Nee, op de beslissing van de minister van Justitie en de Koning is geen beroep mogelijk. Gratie is een gunst, geen recht. U kunt wel een nieuw verzoek indienen als er nieuwe, relevante omstandigheden zijn (bijv. een verslechterde gezondheid). Overleg met een advocaat of er andere juridische mogelijkheden zijn, zoals herziening van de veroordeling. **Wat is het verschil tussen gratie en herziening?** Gratie betekent dat de straf (gedeeltelijk) wordt kwijtgescholden, maar de veroordeling blijft staan. Bij herziening wordt de veroordeling zelf heroverwogen, bijvoorbeeld als er nieuw bewijs is dat de onschuld aantoont. Gratie wordt verleend door de Kroon, terwijl herziening via de rechter loopt. Gratie is zeldzaam en wordt alleen in uitzonderlijke gevallen verleend. **Kan gratie ook worden verleend voor een boete of maatregel?** Ja, gratie kan ook betrekking hebben op geldboetes, bijkomende straffen (zoals een rijontzegging) of maatregelen (bijv. tbs). Het proces is vergelijkbaar met dat voor vrijheidsstraffen. De minister van Justitie beoordeelt of er gronden zijn om de boete of maatregel te verminderen of kwijt te schelden. Dit gebeurt echter zeer zelden en alleen in bijzondere omstandigheden. **Heb ik een advocaat nodig om gratie aan te vragen?** Een advocaat is niet verplicht, maar sterk aanbevolen. Een advocaat kan helpen bij het opstellen van een overtuigend verzoek, het verzamelen van bewijsstukken en het formuleren van juridische argumenten. Dit vergroot de kans op een zorgvuldige behandeling van uw verzoek. Voor complexe zaken of spoedgevallen is professionele hulp vaak onmisbaar. ### TL;DR Gratie is een uitzonderlijke maatregel waarbij de Koning, op voordracht van de minister van Justitie, een straf (gedeeltelijk) kwijtscheldt of omzet. Het wordt alleen verleend in bijzondere gevallen, zoals terminale ziekte of humanitaire redenen. Op gratie bestaat geen recht, en verzoeken worden zelden ingewilligd. Het proces duurt enkele maanden en er is geen beroep mogelijk tegen een afwijzing. ### Key Takeaways - Gratie is een gunst van de Kroon, geen recht, en wordt alleen in uitzonderlijke gevallen verleend. - Een gratieverzoek dient u in bij de minister van Justitie, met sterke gronden en bewijsstukken. - De rechter die de straf oplegde, geeft advies, maar de minister beslist uiteindelijk. - Gratie kan betrekking hebben op vrijheidsstraffen, boetes of maatregelen, maar de veroordeling blijft staan. - Er is geen beroep mogelijk tegen een afwijzing, maar een nieuw verzoek met nieuwe feiten is wel mogelijk.