Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en belangrijke beslissingen over hun kind. Dit is in Nederland de standaard bij getrouwde ouders en na scheiding.
Wanneer gezamenlijk gezag?
Gezamenlijk gezag ontstaat automatisch bij:
- Gehuwde ouders (bij geboorte kind)
- Ouders met geregistreerd partnerschap
- Erkenning door vader na 1 januari 2023 (automatisch gezag)
Bij scheiding blijft gezamenlijk gezag de norm.
Rechten en plichten
Bij gezamenlijk gezag:
| Gezamenlijk beslissen over | Toelichting |
|---|
| Schoolkeuze | Beide ouders moeten instemmen |
| Medische behandelingen | Toestemming beide ouders nodig |
| Verhuizing | Overleg en vaak toestemming vereist |
| Paspoort/ID | Handtekening beide ouders |
| Grote uitgaven | Gezamenlijke beslissing |
Gezamenlijk gezag na scheiding
Na scheiding blijft gezamenlijk gezag in stand. Dit betekent:
- Beide ouders blijven gezaghebbend
- Belangrijke beslissingen worden samen genomen
- Het ouderschapsplan legt de praktische uitwerking vast
- Eenhoofdig gezag is uitzondering, niet de regel
Geschillenregeling
Als ouders met gezamenlijk gezag het niet eens worden, kunnen zij:
- Eerst proberen er samen uit te komen
- Een mediator inschakelen
- De rechter vragen om een beslissing (vervangende toestemming)
Dagelijkse beslissingen
Niet voor elke beslissing is overleg nodig. De ouder bij wie het kind verblijft, neemt dagelijkse beslissingen:
- Bedtijd en eetmomenten
- Dagelijkse activiteiten
- Kleding
- Huiswerk
Kan mijn ex verhuizen met het kind zonder mijn toestemming?
Bij gezamenlijk gezag moet de verhuizende ouder toestemming vragen aan de andere ouder. Wordt deze geweigerd, dan kan de rechter vervangende toestemming geven. De rechter weegt het belang van het kind en beide ouders af.
Wat als mijn ex-partner mij niet betrekt bij beslissingen?
U kunt uw ex-partner schriftelijk wijzen op de verplichting om u te betrekken. Blijft dit zonder resultaat, dan kunt u de rechter vragen om een regeling of om een beslissing te vernietigen die zonder uw toestemming is genomen.
Kan gezamenlijk gezag worden beëindigd?
Ja, de rechter kan op verzoek van een ouder het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is en gezamenlijk gezag niet werkt.
## Veelgestelde vragen
**Hoe werkt gezamenlijk gezag als mijn ex en ik het niet eens worden over de schoolkeuze van ons kind?**
Bij gezamenlijk gezag moeten beide ouders instemmen met belangrijke beslissingen zoals schoolkeuze. Komt u er samen niet uit? Probeer eerst te overleggen of schakel een mediator in. Lukt dit niet, dan kunt u de rechter vragen om een beslissing (vervangende toestemming). De rechter beslist wat in het belang van het kind is, rekening houdend met beide standpunten.
**Mag mijn ex-partner zomaar met ons kind verhuizen naar een andere stad?**
Nee, bij gezamenlijk gezag heeft u toestemming nodig van de andere ouder voor een verhuizing. Weigert uw ex deze toestemming? Dan kan de rechter vervangende toestemming verlenen. De rechter beoordeelt of de verhuizing in het belang van het kind is, bijvoorbeeld door de impact op de relatie met de andere ouder en de stabiliteit voor het kind.
**Wat kan ik doen als mijn ex mij niet betrekt bij belangrijke beslissingen over ons kind?**
U kunt uw ex-partner schriftelijk wijzen op de wettelijke verplichting om u te betrekken bij belangrijke beslissingen. Blijft dit zonder resultaat? Dan kunt u de rechter inschakelen. De rechter kan een beslissing van uw ex vernietigen of een regeling treffen die beide ouders verplicht om samen te beslissen.
**Kan ik het gezamenlijk gezag stopzetten na een scheiding?**
Gezamenlijk gezag blijft na scheiding de standaard, maar u kunt de rechter vragen om over te gaan op eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is, bijvoorbeeld bij ernstige conflicten of als de andere ouder ongeschikt is. U moet aantonen dat gezamenlijk gezag niet werkt en eenhoofdig gezag beter is voor het kind.
**Moet ik mijn ex om toestemming vragen voor een spoedoperatie van ons kind?**
Bij spoedeisende medische situaties mag de aanwezige ouder direct beslissen, ook zonder toestemming van de andere ouder. Wel moet u de andere ouder zo snel mogelijk informeren. Voor niet-spoedeisende behandelingen is altijd toestemming van beide ouders vereist, tenzij de rechter anders heeft bepaald.
**Hoe regel ik gezamenlijk gezag als mijn kind is erkend door de vader, maar we niet getrouwd zijn?**
Sinds 1 januari 2023 ontstaat gezamenlijk gezag automatisch bij erkenning, mits beide ouders dit willen. Is uw kind vóór 2023 erkend? Dan moet u gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank. Dit kan via een eenvoudige procedure waarbij beide ouders een verklaring ondertekenen. De griffie registreert het gezag vervolgens in het gezagsregister.
**Wat zijn de gevolgen als ik zonder toestemming van mijn ex met ons kind verhuis?**
Verhuizen zonder toestemming kan juridische gevolgen hebben. Uw ex kan de rechter vragen om de verhuizing ongedaan te maken of om een regeling voor omgang en gezag. Ook kan de rechter u verplichten om de kosten van de procedure te betalen. In extreme gevallen kan de rechter zelfs besluiten om het gezag te wijzigen in eenhoofdig gezag voor de andere ouder.
### TL;DR
Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor belangrijke beslissingen over hun kind, ook na scheiding. Toestemming van beide ouders is nodig voor zaken zoals schoolkeuze, medische behandelingen en verhuizing. Bij conflicten kunnen ouders een mediator inschakelen of de rechter om een beslissing vragen.
### Key Takeaways
- Gezamenlijk gezag is de standaard in Nederland, zowel bij gehuwde ouders als na scheiding.
- Belangrijke beslissingen (school, medische behandelingen, verhuizing) vereisen toestemming van beide ouders.
- Dagelijkse beslissingen mag de ouder bij wie het kind verblijft zelf nemen, zoals bedtijden en huiswerk.
- Bij conflicten kunnen ouders eerst overleggen, een mediator inschakelen of de rechter om vervangende toestemming vragen.
- Gezamenlijk gezag kan alleen door de rechter worden gewijzigd in eenhoofdig gezag als dit in het belang van het kind is.