Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Gedoogbeleid en gedoogbeschikking

Gedogen is bewust niet handhaven. Lees wanneer dit mag en wat de risico's zijn.

5 min leestijd

Bij gedogen ziet de overheid bewust af van handhaving. Dit kan via gedoogbeleid of een individuele gedoogbeschikking.

Wat is gedogen?

Gedogen betekent dat de overheid weet van een overtreding, maar bewust niet optreedt. Dit is alleen toegestaan in uitzonderlijke situaties.

Wanneer mag gedogen?

Gedogen is alleen aanvaardbaar als:

  • Er concreet zicht is op legalisatie
  • Handhaving onevenredig zou zijn
  • Er een overgangssituatie is
  • Het algemeen belang niet wordt geschaad

Gedoogbeschikking

Een gedoogbeschikking is een besluit waarin staat dat de overheid voorlopig niet handhaaft. Kenmerken:

  • Schriftelijk en gemotiveerd
  • Vaak tijdelijk en onder voorwaarden
  • Kan worden ingetrokken
  • Is een besluit waartegen bezwaar kan (door derden)

Gedoogbeleid

Gedoogbeleid is algemeen beleid over wanneer de overheid wel of niet handhaaft. Bijvoorbeeld:

  • Gedoogbeleid voor coffeeshops
  • Gedoogbeleid voor bepaalde bouwafwijkingen

Risico's van gedogen

Voor de overtrederVoor derden
Geen zekerheid, gedogen kan stoppenKunnen handhaving eisen
Schade komt voor eigen risicoKunnen bezwaar maken tegen gedoogbeschikking
Geen recht op schadevergoeding bij beëindigingKunnen civiele procedure starten

Veelgestelde vragen

Kan ik aanspraak maken op gedogen?

Nee, er bestaat geen recht op gedogen. De overheid kan altijd besluiten om te gaan handhaven.

Wat als de buurman klaagt over mijn gedoogde situatie?

De buurman kan een handhavingsverzoek indienen. De overheid moet dan opnieuw afwegen of gedogen nog gerechtvaardigd is.

Kan gedogen zomaar worden ingetrokken?

Ja, gedogen kan worden beëindigd. Je hebt dan wel recht op een redelijke termijn om de situatie aan te passen.

## Veelgestelde vragen **Hoe vraag ik een gedoogbeschikking aan?** Een gedoogbeschikking vraag je niet aan zoals een vergunning. Het is een besluit van de overheid waarbij zij afziet van handhaving. Je kunt wel een verzoek indienen bij het bevoegde bestuursorgaan (bijv. gemeente of provincie) met een onderbouwing waarom gedogen in jouw situatie gerechtvaardigd is. Zorg voor duidelijke argumenten, zoals overgangssituaties of onevenredige gevolgen van handhaving. De overheid beslist uiteindelijk of zij een gedoogbeschikking afgeeft. **Wat zijn de voorwaarden voor een geldige gedoogbeschikking?** Een gedoogbeschikking moet schriftelijk en gemotiveerd zijn, zodat duidelijk is waarom de overheid afziet van handhaving. Vaak is deze tijdelijk en gekoppeld aan voorwaarden, zoals het nemen van maatregelen om overlast te beperken. Ook moet de beschikking voldoen aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel. Derden kunnen bezwaar maken als zij nadelige gevolgen ondervinden. **Kan ik schadevergoeding krijgen als de overheid stopt met gedogen?** Nee, er is geen recht op schadevergoeding als de overheid besluit te stoppen met gedogen. Gedogen is altijd voorwaardelijk en tijdelijk, en je loopt zelf het risico dat de situatie verandert. De overheid kan zonder compensatie overgaan tot handhaving, al moet zij wel een redelijke termijn geven om de situatie aan te passen. Zorg daarom altijd voor een backupplan. **Wat kan ik doen als mijn buurman bezwaar maakt tegen mijn gedoogde situatie?** Als een buurman bezwaar maakt tegen een gedoogbeschikking, moet de overheid het gedogen opnieuw beoordelen. Je kunt reageren door de argumenten van de buurman te weerleggen en aan te tonen waarom gedogen nog steeds gerechtvaardigd is. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat er geen sprake is van overlast of dat legalisatie in het verschiet ligt. De overheid beslist uiteindelijk of het gedogen wordt voortgezet of beëindigd. **Hoe lang duurt een gedoogbeschikking meestal?** Een gedoogbeschikking is meestal tijdelijk en geldt zolang de omstandigheden die het gedogen rechtvaardigen voortduren. Dit kan variëren van enkele maanden tot meerdere jaren, afhankelijk van de situatie. Bijvoorbeeld, bij een overgangssituatie kan de termijn korter zijn, terwijl bij een concreet zicht op legalisatie de termijn langer kan zijn. De overheid kan de beschikking altijd tussentijds intrekken als de omstandigheden veranderen. **Wat is het verschil tussen gedoogbeleid en een gedoogbeschikking?** Gedoogbeleid is een algemeen kader waarin de overheid aangeeft onder welke voorwaarden zij afziet van handhaving, zoals bij coffeeshops of bepaalde bouwafwijkingen. Een gedoogbeschikking is een individueel besluit gericht op een specifieke situatie of persoon. Beleid is breder en biedt richtlijnen, terwijl een beschikking concreet en juridisch bindend is voor een bepaalde casus. **Kan ik in beroep gaan tegen een besluit om niet te gedogen?** Nee, je kunt niet in beroep gaan tegen een besluit om niet te gedogen, omdat er geen recht op gedogen bestaat. Wel kun je bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking als je vindt dat deze onterecht is ingetrokken of niet aan de voorwaarden voldoet. Derden die nadelige gevolgen ondervinden, zoals buren, kunnen ook bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking. ### TL;DR Gedogen houdt in dat de overheid bewust afziet van handhaving bij een overtreding, maar alleen in uitzonderlijke situaties. Dit kan via algemeen gedoogbeleid of een individuele gedoogbeschikking. Gedogen is altijd tijdelijk, voorwaardelijk en kan zonder schadevergoeding worden beëindigd. Derden, zoals buren, kunnen bezwaar maken tegen gedoogbesluiten. ### Key Takeaways - Gedogen is geen recht, maar een uitzonderlijke beslissing van de overheid om af te zien van handhaving. - Een gedoogbeschikking is schriftelijk, gemotiveerd en vaak tijdelijk, met mogelijkheid tot bezwaar door derden. - Gedoogbeleid geeft algemene richtlijnen voor handhaving, terwijl een gedoogbeschikking een individueel besluit is. - Er is geen recht op schadevergoeding als de overheid stopt met gedogen, maar wel op een redelijke termijn om aan te passen. - Derden kunnen handhaving eisen of bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking als zij nadelige gevolgen ondervinden.