Erkenning is een juridische handeling waardoor een man de vader wordt van een kind. Dit is nodig als de man niet getrouwd is met of geen geregistreerd partnerschap heeft met de moeder.
Wanneer is erkenning nodig?
Erkenning is nodig als:
- De ouders niet getrouwd zijn
- De ouders geen geregistreerd partnerschap hebben
- Er geen andere juridische vader is
Hoe werkt erkenning?
Erkenning vindt plaats bij:
| Moment | Waar | Wie |
|---|
| Vóór geboorte | Gemeente (ambtenaar burgerlijke stand) | Vader met toestemming moeder |
| Bij geboorteaangifte | Gemeente | Vader met toestemming moeder |
| Na geboorte | Gemeente of notaris | Vader met toestemming moeder/kind |
Toestemming
Voor erkenning is toestemming nodig:
- Kind jonger dan 12: Toestemming moeder
- Kind 12-16 jaar: Toestemming moeder én kind
- Kind ouder dan 16: Alleen toestemming kind
Vervangende toestemming
Als de moeder geen toestemming geeft, kan de man de rechter vragen om vervangende toestemming. De rechter geeft toestemming tenzij:
- De erkenning de belangen van de moeder schaadt bij de verzorging en opvoeding
- Of de evenwichtige ontwikkeling van het kind wordt geschaad
Gevolgen erkenning sinds 2023
Sinds 1 januari 2023 krijgt de erkennende vader automatisch gezamenlijk gezag met de moeder. Vóór 2023 moest gezag apart worden aangevraagd.
Erkenning ongedaan maken
Een erkenning kan worden vernietigd als:
- De erkenner niet de biologische vader is
- De erkenning onder dwang of dwaling tot stand kwam
- De toestemming ongeldig was
Kan ik een kind erkennen als ik niet de biologische vader ben?
Ja, erkenning is mogelijk ook als u niet de biologische vader bent. Wel kan deze erkenning later worden vernietigd als blijkt dat u niet de biologische vader bent.
Wat als de moeder niet wil dat ik het kind erken?
U kunt de rechter vragen om vervangende toestemming. De rechter beoordeelt of erkenning in het belang is van moeder en kind. Als biologische vader heeft u een sterk belang.
Kan een kind al erkend worden voor de geboorte?
Ja, erkenning kan al tijdens de zwangerschap plaatsvinden bij de gemeente. Dit is handig als u er zeker van wilt zijn dat het kind uw achternaam krijgt of als de vader bij de geboorte niet aanwezig kan zijn.
## Veelgestelde vragen
**Hoe kan ik mijn kind erkennen als de moeder geen toestemming geeft?**
Als de moeder weigert toestemming te geven, kunt u de rechter om vervangende toestemming vragen. De rechter beoordeelt of erkenning in het belang is van zowel de moeder als het kind. U moet aantonen dat erkenning de verzorging of ontwikkeling van het kind niet schaadt. Als u de biologische vader bent, heeft u een sterke positie. Een advocaat of juridisch loket kan u helpen met de procedure.
**Wat zijn de gevolgen van erkenning voor mijn rechten en plichten als vader?**
Door erkenning wordt u juridisch de vader van het kind. Dit betekent dat u onderhoudsplicht heeft (kinderalimentatie) en het kind recht heeft op erfrecht. Sinds 2023 krijgt u automatisch gezamenlijk gezag met de moeder, waardoor u samen belangrijke beslissingen over het kind mag nemen. U heeft echter niet automatisch recht op omgang; dit moet apart worden geregeld.
**Kan ik mijn kind erkennen als ik niet in Nederland woon?**
Ja, dat kan. U kunt het kind erkennen bij een Nederlandse gemeente of via een Nederlandse notaris, ook als u in het buitenland woont. Als u de erkenning bij een buitenlandse instantie doet, moet deze vaak eerst worden erkend in Nederland. Neem contact op met de dichtstbijzijnde Nederlandse ambassade of consulaat voor de juiste procedure.
**Hoe werkt het als ik mijn kind al tijdens de zwangerschap wil erkennen?**
U kunt het kind al tijdens de zwangerschap erkennen bij de gemeente. Hiervoor heeft u een zwangerschapsverklaring van de verloskundige of arts nodig, én de toestemming van de moeder. Dit is handig als u wilt dat het kind uw achternaam krijgt of als u bij de geboorte niet aanwezig kunt zijn. De erkenning wordt officieel bij de geboorteaangifte.
**Wat kan ik doen als ik twijfel of ik de biologische vader ben?**
Als u twijfelt, kunt u eerst een DNA-test laten doen. Erkent u het kind zonder zekerheid, dan kunt u later de erkenning laten vernietigen als blijkt dat u niet de biologische vader bent. Dit kan via de rechter. Houd er rekening mee dat vernietiging gevolgen heeft voor uw juridische band met het kind en eventuele alimentatieverplichtingen.
**Krijg ik automatisch omgangsrecht als ik mijn kind erken?**
Nee, erkenning betekent niet automatisch omgangsrecht. Als u omgang wilt, moet u dit apart regelen met de moeder. Lukt dat niet, dan kunt u de rechter vragen om een omgangsregeling. De rechter beslist altijd in het belang van het kind. Sinds 2023 heeft u wel automatisch gezamenlijk gezag, wat betekent dat u meebeslist over belangrijke zaken.
**Kan ik de erkenning van mijn kind ongedaan maken?**
Ja, maar alleen onder bepaalde voorwaarden. U kunt de erkenning laten vernietigen als u niet de biologische vader bent, als de erkenning onder dwang of dwaling tot stand kwam, of als de toestemming ongeldig was. Dit doet u via de rechter. Na vernietiging vervallen uw rechten en plichten als vader, tenzij u alsnog de biologische vader bent.
### TL;DR
Erkenning is nodig om juridisch vader te worden als u niet getrouwd bent met de moeder. Sinds 2023 krijgt u automatisch gezamenlijk gezag. Toestemming van de moeder (of kind ouder dan 12) is vereist, maar kan via de rechter worden vervangen. Erkenning kan later worden vernietigd onder bepaalde voorwaarden.
### Key Takeaways
- Erkenning is alleen nodig als ouders niet getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben.
- Voor erkenning is toestemming nodig van de moeder (kind <12), moeder én kind (12-16), of alleen het kind (>16).
- Sinds 2023 krijgt de erkennende vader automatisch gezamenlijk gezag met de moeder.
- Erkenning kan via de gemeente of notaris, ook tijdens de zwangerschap of na de geboorte.
- Erkenning kan worden vernietigd als de erkenner niet de biologische vader is of als de toestemming ongeldig was.