De gezamenlijke woning is vaak het grootste vermogensbestanddeel bij een scheiding. Er moet worden besloten wie er blijft wonen en hoe de woning wordt afgewikkeld.
Opties voor de woning
| Optie | Uitleg |
|---|
| Één partner neemt over | Koopt de ander uit, neemt hypotheek over |
| Verkopen | Woning verkopen, opbrengst verdelen |
| Tijdelijk aanhouden | Bijv. tot kinderen 18 zijn ('nesting') |
| Verhuren | Woning verhuren, huur delen |
Overname door één partner
Als één partner de woning wil overnemen, moet die:
- De helft van de overwaarde betalen aan de ex
- De hypotheek alleen kunnen dragen (inkomenstoets bank)
- De andere partner laten ontslaan uit hoofdelijke aansprakelijkheid
- Eventueel de woning laten taxeren
Wie mag in de woning blijven?
Als u het niet eens wordt over wie blijft wonen, kan de rechter een voorlopige regeling treffen. Factoren die meewegen:
- Bij wie verblijven de kinderen hoofdzakelijk
- Wie kan het best andere woonruimte vinden
- Wie heeft de woning het hardst nodig
- De eigendomssituatie
Huurwoning
Bij een huurwoning kan de rechter het huurrecht aan één partner toewijzen, ook als beiden op het contract staan. De ander moet dan vertrekken en de verhuurder moet dit accepteren.
Financiële aspecten
| Situatie | Gevolg |
|---|
| Overwaarde | Verdelen bij helfte (of conform voorwaarden) |
| Onderwaarde | Restschuld ook verdelen |
| Hypotheekrenteaftrek | Nog 2 jaar na vertrek voor vertrekkende partner |
| Eigenwonigforfait | Toegerekend aan bewonende partner |
Wat als de bank de hypotheek niet wil oversluiten?
Als de overblijvende partner onvoldoende inkomen heeft om de hypotheek alleen te dragen, kan de bank weigeren. Oplossingen zijn: alimentatie meetellen als inkomen, NHG aanspreken, of toch verkopen.
Hoe wordt de waarde van de woning bepaald?
Meestal via een taxatie door een erkende taxateur. U kunt ook samen een waarde afspreken. Bij onenigheid kan de rechter een deskundige benoemen die bindend de waarde vaststelt.
Wat als mijn ex niet wil meewerken aan verkoop?
Als de woning moet worden verkocht maar uw ex weigert mee te werken, kunt u de rechter vragen om vervangende toestemming. De rechter kan dan bepalen dat de woning wordt verkocht.
## Veelgestelde vragen
**Kan ik mijn ex-partner dwingen om de woning te verlaten als ik eigenaar ben?**
Als u de enige eigenaar bent, heeft uw ex-partner in principe geen recht om in de woning te blijven. U kunt via de rechter een ontruimingsprocedure starten. Als u beiden eigenaar bent, kan de rechter beslissen wie mag blijven, vooral als er kinderen in het spel zijn. Een advocaat inschakelen helpt om uw rechten duidelijk te maken en juridische stappen te ondernemen.
**Hoe wordt de overwaarde van de woning verdeeld bij een echtscheiding?**
De overwaarde wordt meestal gelijk verdeeld, tenzij anders is afgesproken in huwelijkse voorwaarden of een echtscheidingsconvenant. De overwaarde is het verschil tussen de huidige marktwaarde en de resterende hypotheekschuld. Een taxatie door een erkende taxateur is vaak nodig om de waarde vast te stellen. Bij onenigheid kan de rechter een deskundige benoemen.
**Wat gebeurt er met de hypotheek als ik de woning overneem?**
U moet de hypotheek alleen kunnen dragen, wat betekent dat uw inkomen voldoende moet zijn volgens de bank. U betaalt uw ex-partner uit voor zijn of haar deel van de overwaarde. De bank moet akkoord gaan met de oversluiting en uw ex-partner uit de hoofdelijke aansprakelijkheid ontslaan. Soms telt alimentatie mee als inkomen voor de hypotheek.
**Mag ik in de woning blijven wonen als ik geen eigenaar ben?**
Ja, dat kan. De rechter kan beslissen dat u het recht heeft om in de woning te blijven, vooral als u de kinderen verzorgt of als uw ex-partner makkelijker andere woonruimte kan vinden. Dit geldt ook voor huurwoningen: de rechter kan het huurrecht aan u toewijzen, zelfs als uw ex-partner op het contract staat.
**Wat als mijn ex-partner weigert mee te werken aan de verkoop van de woning?**
Als uw ex-partner niet meewerkt aan de verkoop, kunt u de rechter vragen om vervangende toestemming. De rechter kan dan bepalen dat de woning verkocht moet worden. U heeft hiervoor een advocaat nodig om het verzoek in te dienen. De rechter zal rekening houden met de belangen van beide partijen en eventuele kinderen.
**Hoe lang kan ik hypotheekrenteaftrek claimen na vertrek uit de woning?**
U kunt nog twee jaar na uw vertrek hypotheekrenteaftrek claimen, mits u de hypotheeklasten blijft betalen. Daarna vervalt dit recht. Het eigenwoningforfait wordt wel toegerekend aan de partner die in de woning blijft wonen. Zorg dat u dit regelt met de Belastingdienst om problemen te voorkomen.
**Wat is 'nesting' en hoe werkt dat bij een echtscheiding?**
Nesting betekent dat de kinderen in de gezamenlijke woning blijven wonen en dat de ouders om de beurt bij hen intrekken. Dit kan tijdelijk, bijvoorbeeld tot de kinderen volwassen zijn. Het vereist goede afspraken over kosten, onderhoud en woonroosters. Nesting is vooral geschikt als beide ouders het financieel kunnen dragen en goed samenwerken.
### TL;DR
Bij een echtscheiding moet de gezamenlijke woning verdeeld of overgenomen worden. Opties zijn uitkopen, verkopen, tijdelijk aanhouden of verhuren. De rechter kan beslissen wie in de woning mag blijven, vooral als er kinderen zijn. Financiële aspecten zoals overwaarde, hypotheek en belastingvoordelen moeten goed geregeld worden.
### Key Takeaways
- De woning kan worden overgenomen, verkocht, tijdelijk aangehouden of verhuurd na een echtscheiding.
- Bij overname moet de overwaarde verdeeld worden en moet de hypotheek alleen gedragen kunnen worden.
- De rechter kan bepalen wie in de woning mag blijven, vooral als er kinderen zijn of als één partner het harder nodig heeft.
- Hypotheekrenteaftrek blijft nog twee jaar na vertrek mogelijk, maar het eigenwoningforfait gaat naar de bewonende partner.
- Bij onenigheid over de verkoop of verdeling kan de rechter vervangende toestemming geven of een deskundige benoemen.