Het Bbz (Besluit bijstandverlening zelfstandigen) biedt financiële ondersteuning aan zelfstandig ondernemers in moeilijkheden. Je kunt een uitkering krijgen voor levensonderhoud of een lening voor je bedrijf.
Wat is het Bbz?
Het Bbz is een regeling voor zelfstandigen die (tijdelijk) te weinig verdienen om van te leven. Er zijn verschillende mogelijkheden:
- Periodieke uitkering voor levensonderhoud
- Bedrijfskapitaal (rentedragende lening)
- Voorbereidingskrediet voor starters
Voor wie is het Bbz?
| Doelgroep | Voorwaarden |
|---|
| Gevestigde zelfstandigen | Minimaal 1.225 uur/jaar werkzaam, levensvatbaar bedrijf |
| Startende ondernemers | Tot 36 maanden na start, levensvatbaar bedrijfsplan |
| Oudere zelfstandigen | 55+ die bedrijf beëindigen (alternatief: IOAZ) |
| Beëindigende zelfstandigen | Die in de problemen zijn gekomen |
Bbz-uitkering voor levensonderhoud
Als je inkomen tijdelijk onder het sociaal minimum zakt:
- Aanvulling tot bijstandsnorm
- Wordt eerst verstrekt als lening
- Bij jaareinde: definitieve berekening
- Te veel ontvangen = terugbetalen
- Te weinig ontvangen = nabetaling
Bedrijfskapitaal
Een lening voor noodzakelijke investeringen:
- Maximaal € 212.954 (2024)
- Rente: 8% per jaar
- Looptijd: maximaal 10 jaar
- Bedrijf moet levensvatbaar zijn
Aanvragen
Je vraagt Bbz aan bij de gemeente. Bereid je voor met:
- Ondernemingsplan of jaarrekeningen
- Prognose voor komend jaar
- Overzicht zakelijke en privéfinanciën
Veelgestelde vragen
Is de Bbz-uitkering een gift of lening?
De uitkering voor levensonderhoud wordt eerst als lening verstrekt. Na afloop van het jaar wordt berekend of het een gift wordt of (deels) moet worden terugbetaald.
Kan ik Bbz krijgen als starter?
Ja, tot 36 maanden na de start van je bedrijf kun je Bbz aanvragen. Je hebt wel een levensvatbaar bedrijfsplan nodig.
Wat betekent 'levensvatbaar' bedrijf?
Een levensvatbaar bedrijf kan naar verwachting binnen afzienbare tijd voldoende inkomen genereren om in het bestaan van de ondernemer te voorzien.
## Veelgestelde vragen
**Hoe hoog is de Bbz-uitkering voor levensonderhoud?**
De Bbz-uitkering vult je inkomen aan tot het sociaal minimum, afhankelijk van je persoonlijke situatie (bijv. alleenstaand of gezin). Het bedrag wordt eerst als lening verstrekt. Aan het einde van het jaar wordt definitief berekend of je het moet terugbetalen of dat het een gift wordt. Houd rekening met mogelijke terug- of nabetalingen.
**Wat zijn de inkomensgrenzen om in aanmerking te komen voor Bbz?**
Je komt in aanmerking als je inkomen onder het sociaal minimum zakt. De exacte grens hangt af van je gezinssituatie. Voor een alleenstaande is dit bijvoorbeeld ongeveer €1.200 netto per maand (2024). Je moet aantonen dat je bedrijf levensvatbaar is en minimaal 1.225 uur per jaar werkt (of binnen 36 maanden na start).
**Kan ik Bbz aanvragen als mijn bedrijf failliet dreigt te gaan?**
Ja, maar alleen als je kunt aantonen dat je bedrijf na een tijdelijke crisis weer levensvatbaar wordt. Voor beëindigende zelfstandigen geldt een aparte regeling. Je moet een herstelplan indienen met prognoses. Bij een definitief faillissement kom je niet in aanmerking voor Bbz, maar mogelijk wel voor bijstand (Participatiewet).
**Hoe lang duurt het voordat ik een beslissing krijg op mijn Bbz-aanvraag?**
De gemeente heeft wettelijk 8 weken de tijd om je aanvraag te behandelen, maar dit kan in de praktijk langer duren. Zorg voor een complete aanvraag met alle benodigde documenten (ondernemingsplan, financiën, prognoses) om vertraging te voorkomen. Bij spoed kun je soms een voorschot aanvragen.
**Moet ik mijn bedrijf stopzetten als ik Bbz ontvang?**
Nee, je hoeft je bedrijf niet te stoppen. Sterker nog: Bbz is bedoeld om je bedrijf te helpen overleven. Je moet wel actief blijven ondernemen en voldoen aan de urennorm (1.225 uur per jaar). Als je bedrijf niet levensvatbaar blijkt, kan de gemeente je wel verplichten om het te beëindigen.
**Kan ik Bbz combineren met andere uitkeringen of toeslagen?**
Bbz is inkomensafhankelijk en kan invloed hebben op andere uitkeringen of toeslagen, zoals huurtoeslag of zorgtoeslag. Je bent verplicht om alle inkomsten (ook uit Bbz) door te geven aan de instanties die toeslagen verstrekken. Overleg altijd met de gemeente en de Belastingdienst om problemen te voorkomen.
**Wat gebeurt er als ik de Bbz-lening niet kan terugbetalen?**
Als je de lening (voor levensonderhoud of bedrijfskapitaal) niet kunt terugbetalen, kan de gemeente een betalingsregeling treffen. Bij blijvende betalingsproblemen kan de schuld worden kwijtgescholden, maar dit is afhankelijk van je persoonlijke situatie. Neem direct contact op met de gemeente als je problemen voorziet.
### TL;DR
Het Bbz biedt financiële steun aan zelfstandigen met tijdelijke inkomensproblemen, via een uitkering voor levensonderhoud of een lening voor bedrijfskapitaal. Je moet aantonen dat je bedrijf levensvatbaar is en minimaal 1.225 uur per jaar werkt. De uitkering wordt eerst als lening verstrekt en later omgezet in een gift of terugbetalingsverplichting.
### Key Takeaways
- Bbz is bedoeld voor zelfstandigen met tijdelijke financiële problemen, niet voor structureel verlieslatende bedrijven.
- De uitkering voor levensonderhoud wordt eerst als lening verstrekt en later definitief berekend (mogelijk gift of terugbetaling).
- Voor een bedrijfskapitaal-lening geldt een maximum van €212.954 (2024) met 8% rente en 10 jaar looptijd.
- Je moet minimaal 1.225 uur per jaar werken in je bedrijf en een levensvatbaar ondernemingsplan hebben.
- Vraag Bbz aan bij je gemeente met een compleet dossier om de behandeling te versnellen.