Terug naar Encyclopedie
Strafrecht

Anonieme getuigen

Anonieme getuigen kunnen verklaren zonder dat hun identiteit bekend wordt. Lees over de voorwaarden en bewijswaarde.

5 min leestijd

In sommige strafzaken kunnen getuigen anoniem blijven om hen te beschermen tegen represailles. Dit beperkt wel de verdedigingsrechten van de verdachte.

Wanneer anoniem?

Een getuige kan anoniem blijven als:

  • Er ernstige vrees bestaat voor de veiligheid van de getuige
  • De getuige zich anders niet vrij voelt om te verklaren
  • Het gaat om ernstige misdrijven

Vormen van anonimiteit

Beperkt anonieme getuige

De identiteit blijft verborgen voor de verdachte, maar de rechter kent de getuige wel. De verdediging kan schriftelijk vragen stellen.

Volledig anonieme getuige (artikel 226a Sv)

De getuige wordt gehoord door de rechter-commissaris. Stem en gezicht kunnen worden vervormd. De verdachte hoort alleen de verklaring, niet wie de getuige is.

Afgeschermde getuige

Bij terrorismezaken of georganiseerde misdaad kan extra bescherming worden geboden aan AIVD-bronnen.

Bewijswaarde

Een veroordeling kan niet uitsluitend of in beslissende mate berusten op anonieme getuigenverklaringen. Er moet steunbewijs zijn.

Compensatie verdediging

Omdat de verdediging de getuige niet kan confronteren, moet compensatie worden geboden:

  • De verdediging mag schriftelijk vragen stellen
  • De rechter-commissaris controleert de betrouwbaarheid
  • De motivering moet extra zorgvuldig zijn

Veelgestelde vragen

Wat is mijn retourrecht?

Bij online aankopen heb je 14 dagen retourrecht zonder opgaaf van reden, tenzij de wettelijke uitzonderingen gelden.

Hoe lang geldt de wettelijke garantie?

Goederen moeten minimaal 2 jaar meewerken. Defecten die binnen 6 maanden ontstaan worden verondersteld al aanwezig te zijn.

Kan ik rente eisen over schulden?

Ja, je kunt wettelijke rente eisen (momenteel ongeveer 8% per jaar) over het openstaande bedrag.

Wat kan ik doen tegen oneerlijke handelspraktijken?

Je kunt klacht indienen bij de consumentenbond, de overheid of naar de rechter gaan.

Wat is een kredietovereenkomst?

Een kredietovereenkomst regelt hoe je geld leent, wat de rente is, en hoe je dit terugbetaalt.

## Veelgestelde vragen **Wanneer mag een getuige anoniem blijven in een strafzaak?** Een getuige mag anoniem blijven als er ernstige vrees bestaat voor diens veiligheid, de getuige zich anders niet vrij voelt om te verklaren, of het gaat om ernstige misdrijven. De rechter beoordeelt of aan deze voorwaarden is voldaan. Anonimiteit is bedoeld om getuigen te beschermen tegen represailles, maar het beperkt wel de mogelijkheden van de verdachte om de getuige te ondervragen. **Wat is het verschil tussen een beperkt anonieme en een volledig anonieme getuige?** Bij een beperkt anonieme getuige blijft de identiteit verborgen voor de verdachte, maar de rechter kent deze wel. De verdediging kan schriftelijk vragen stellen. Bij een volledig anonieme getuige (artikel 226a Sv) wordt de getuige alleen gehoord door de rechter-commissaris, waarbij stem en gezicht vervormd kunnen worden. De verdachte krijgt alleen de verklaring te horen, niet de identiteit. **Kan een verdachte veroordeeld worden op basis van alleen een anonieme getuigenverklaring?** Nee, een veroordeling mag niet uitsluitend of in beslissende mate berusten op anonieme getuigenverklaringen. Er moet aanvullend steunbewijs zijn om de betrouwbaarheid van de verklaring te onderbouwen. De rechter moet dit extra zorgvuldig motiveren om de rechten van de verdachte te waarborgen. **Hoe kan de verdediging een anonieme getuige toch ondervragen?** De verdediging kan schriftelijk vragen stellen aan de anonieme getuige. Deze vragen worden voorgelegd via de rechter-commissaris, die ook de betrouwbaarheid van de getuige controleert. Daarnaast kan de rechter extra maatregelen nemen om de verdedigingsrechten te compenseren, zoals een uitgebreide motivering van het vonnis. **Wat is een afgeschermde getuige en wanneer wordt dit toegepast?** Een afgeschermde getuige is een getuige die extra bescherming geniet, bijvoorbeeld in terrorismezaken of bij georganiseerde misdaad. Dit kan gelden voor bronnen van de AIVD. De identiteit wordt strikt geheimgehouden, zelfs voor de rechter, om de veiligheid van de getuige te waarborgen. Dit wordt alleen in uitzonderlijke gevallen toegepast. **Wat zijn de risico's van anonieme getuigenverklaringen voor de verdachte?** Anonieme getuigenverklaringen beperken de mogelijkheid van de verdachte om de getuige te confronteren en diens betrouwbaarheid te toetsen. Dit kan de verdediging bemoeilijken. Daarom moet de rechter extra zorgvuldig motiveren waarom de verklaring betrouwbaar is en mag deze niet als enige bewijs dienen voor een veroordeling. **Hoe wordt de betrouwbaarheid van een anonieme getuige gecontroleerd?** De rechter-commissaris controleert de betrouwbaarheid van de anonieme getuige door diens verklaring kritisch te toetsen en eventuele tegenstrijdigheden te onderzoeken. Ook kan de verdediging schriftelijk vragen stellen om de geloofwaardigheid te toetsen. De rechter moet in het vonnis uitleggen waarom de verklaring betrouwbaar wordt geacht. ### TL;DR Anonieme getuigen worden ingezet om getuigen te beschermen tegen represailles, vooral bij ernstige misdrijven. De identiteit blijft verborgen voor de verdachte, maar de rechter kent deze wel. Een veroordeling mag niet alleen op anonieme verklaringen berusten; er is steunbewijs nodig. De verdediging krijgt beperkte mogelijkheden om de getuige te ondervragen, maar de rechter moet extra zorgvuldig motiveren. ### Key Takeaways - Anonieme getuigen worden alleen toegestaan bij ernstige veiligheidsrisico's of ernstige misdrijven. - Een veroordeling mag niet uitsluitend op anonieme verklaringen berusten; er is steunbewijs vereist. - De verdediging kan schriftelijk vragen stellen, maar kan de getuige niet direct confronteren. - De rechter moet extra zorgvuldig motiveren waarom een anonieme verklaring betrouwbaar is. - Afgeschermde getuigen (bijv. AIVD-bronnen) genieten de hoogste mate van anonimiteit en bescherming.