Terug naar Encyclopedie
Algemeen Bestuursrecht

Algemeen verbindende voorschriften

Algemeen verbindende voorschriften zijn regels die voor iedereen gelden. Lees welke soorten er zijn en hoe ze werken.

5 min leestijd

Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn regels die voor iedereen gelden, zoals wetten, verordeningen en AMvB's. Ze zijn bindend voor burgers en overheid.

Wat zijn avv's?

Algemeen verbindende voorschriften zijn regels die:

  • Extern werken (gelden voor burgers)
  • Algemeen zijn (niet voor een specifiek geval)
  • Zelfstandig verplichtingen scheppen
  • Rechtstreeks bindend zijn

Soorten avv's

TypeVastgesteld doorVoorbeeld
Wet in formele zinStaten-Generaal + KoningBurgerlijk Wetboek
AMvBRegeringBouwbesluit
Ministeriële regelingMinisterRegeling voertuigen
Provinciale verordeningProvinciale StatenOmgevingsverordening
Gemeentelijke verordeningGemeenteraadAPV

Verschil met beleidsregels

AvvBeleidsregel
Bindt burgers rechtstreeksBindt alleen het bestuursorgaan
Geen afwijking mogelijkAfwijking bij bijzondere omstandigheden
Wettelijke grondslag nodigGeen wettelijke grondslag nodig

Toetsing door de rechter

De rechter mag avv's toetsen aan:

  • Hogere regelgeving
  • Algemene rechtsbeginselen (beperkt)
  • Verdragen en EU-recht

Let op: wetten in formele zin mogen niet aan de Grondwet worden getoetst (toetsingsverbod artikel 120 Gw).

Veelgestelde vragen

Kan ik bezwaar maken tegen een verordening?

Tegen de verordening zelf niet. Wel kun je bezwaar maken tegen een besluit dat op de verordening is gebaseerd. In beroep kan de rechter de verordening dan indirect toetsen.

Waar vind ik gemeentelijke verordeningen?

Op overheid.nl en in het Gemeenteblad. Ook staat veel op de website van je gemeente.

Geldt een verordening direct na vaststelling?

Nee, een verordening moet eerst worden bekendgemaakt in het Gemeenteblad. Daarna treedt deze in werking.

## Veelgestelde vragen **Wat is het verschil tussen een wet en een AMvB?** Een wet in formele zin wordt vastgesteld door de Staten-Generaal en de Koning, terwijl een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) alleen door de regering wordt opgesteld. Wetten hebben een bredere reikwijdte en kunnen fundamentele regels bevatten, zoals het Burgerlijk Wetboek. AMvB's zijn vaak uitvoeringsregelingen, zoals het Bouwbesluit, die details van een wet verder uitwerken. Beide zijn echter algemeen verbindende voorschriften en rechtstreeks bindend voor burgers. **Hoe weet ik of een regel een avv is of een beleidsregel?** Een algemeen verbindend voorschrift (avv) bindt rechtstreeks burgers en overheid, terwijl een beleidsregel alleen het bestuursorgaan zelf bindt. Avv's zijn niet afwijkbaar, tenzij de wet dit expliciet toestaat. Beleidsregels kunnen wel worden aangepast bij bijzondere omstandigheden. Controleer de bron: avv's hebben een wettelijke grondslag (bijv. wet, AMvB, verordening), beleidsregels niet. **Kan een rechter een wet of verordening ongeldig verklaren?** Een rechter kan een lagere avv (zoals een AMvB, provinciale of gemeentelijke verordening) toetsen aan hogere regelgeving, zoals de Grondwet, verdragen of EU-recht. Wetten in formele zin mogen echter niet aan de Grondwet worden getoetst (artikel 120 Grondwet). Als een rechter een avv in strijd vindt met hoger recht, kan deze buiten toepassing worden gelaten, maar niet direct worden afgeschaft. **Wat moet ik doen als ik denk dat een gemeentelijke verordening onrechtmatig is?** Je kunt niet direct bezwaar maken tegen de verordening zelf, maar wel tegen een besluit dat op die verordening is gebaseerd (bijv. een boete of vergunningweigering). Dien bezwaar in bij de gemeente en leg uit waarom de verordening onrechtmatig is. In beroep bij de rechter kan deze de verordening indirect toetsen. Raadpleeg een jurist voor hulp bij het formuleren van je argumenten. **Wanneer treedt een nieuwe verordening in werking?** Een nieuwe verordening (bijv. gemeentelijk of provinciaal) treedt niet direct na vaststelling in werking. Eerst moet deze worden bekendgemaakt, meestal via het Gemeenteblad of Provincieblad. De verordening vermeldt vaak een ingangsdatum. Als deze ontbreekt, treedt de verordening in werking op de dag na bekendmaking. Controleer altijd de officiële publicatie voor de exacte datum. **Zijn ministeriële regelingen ook avv's?** Ja, ministeriële regelingen zijn algemeen verbindende voorschriften (avv's) als ze externe werking hebben, algemeen zijn en rechtstreeks verplichtingen scheppen voor burgers. Voorbeelden zijn de Regeling voertuigen of regels over subsidies. Ze worden vastgesteld door een minister en zijn bindend, tenzij een hogere avv (zoals een wet of AMvB) anders bepaalt. Ze zijn wel ondergeschikt aan wetten en AMvB's. **Kan ik een avv aanvechten als deze in strijd is met EU-recht?** Ja, een rechter kan een avv (zoals een wet, AMvB of verordening) buiten toepassing laten als deze in strijd is met EU-recht. Dit volgt uit het beginsel van voorrang van EU-recht. Je kunt dit aanvoeren in een bezwaar- of beroepsprocedure tegen een besluit dat op de avv is gebaseerd. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen, omdat EU-rechtstoetsing complex kan zijn. ### TL;DR Algemeen verbindende voorschriften (avv's) zijn bindende regels voor burgers en overheid, zoals wetten, AMvB's en verordeningen. Ze verschillen van beleidsregels doordat ze rechtstreeks gelden en niet afwijkbaar zijn. De rechter kan avv's toetsen aan hoger recht, maar niet aan de Grondwet als het een wet in formele zin betreft. ### Key Takeaways - Avv's zijn bindend voor iedereen en creëren rechtstreekse verplichtingen, zoals wetten, AMvB's en verordeningen. - Beleidsregels binden alleen het bestuursorgaan en zijn afwijkbaar bij bijzondere omstandigheden, terwijl avv's niet afwijkbaar zijn. - De rechter kan avv's toetsen aan hogere regelgeving (zoals EU-recht), maar wetten in formele zin niet aan de Grondwet (artikel 120 Gw). - Gemeentelijke en provinciale verordeningen treden pas in werking na bekendmaking in het Gemeente- of Provincieblad. - Tegen een avv zelf kun je niet direct bezwaar maken, maar wel tegen een besluit dat op die avv is gebaseerd.